Musk’ın ‘barış planı’ bu defa Tayvanlıları kızdırdı

Financial Times’a konuşan Tesla CEO’su . Musk’ın ‘Tayvan için makul ölçüde kabul edilebilir özel bir idari bölge bulma’ önerisi, Çin’in ABD büyükelçisi tarafından memnuniyetle karşılandı. Büyükelçi Qin Gang, “Barışçıl yeniden birleşme ve ‘bir ülke iki sistem’ Tayvan sorununu çözmek için temel ilkelerimiz… Ulusal yeniden birleşmeyi gerçekleştirmek için en iyi yaklaşım” dedi.

Çin ile arasındaki gerilim özellikle son aylarda yeniden tırmandı. Çin hükümeti Tayvan’ın kendisine bağlı bir eyalet olduğunu ileri sürerek, hak iddiasında bulunurken, anakara ile barışçıl bir şekilde birleşmezlerse Ada’yı zorla ilhak etmekle tehdit ediyor. Tayvan ise bağımsız bir ulus olduğunu savunuyor ve herhangi bir işgal veya ilhak girişimine direneceğini belirtiyor. 

TAYVANLI SİYASETÇİLERDEN MUSK’A TEPKİ

Tayvan’ın anakara işleri konseyi, dünyanın önde gelen yarı iletken (çip) üreticilerine sahip olan Tayvan’ın elektrikli otomobil devi Tesla ile uzun süredir çalıştığını hatırlattı. Konsey, Musk’ın önerisini ‘demokratik bir ülkeyi özel bir yönetime dönüştürmek’ olarak tanımladı ve Musk’ın bu fikrinin ‘yatırım çıkarlarına dayandığını’ belirtti. Ayrıca konsey, milyarder iş insanı Musk’ı serbest piyasanın otokratik Çin’den nasıl farklı şekilde gelişebileceğini öğrenmeye davet etti.

Eski Tayvan başkanı Ma Ying-jeou da Elon Musk’a tepki gösteren isimlerdendi. Ma Ying-jeou, “Elon Musk’ın görüşü, ‘bir ülke iki sistem’ anlamına geliyor. Bunu kabul edemem.” dedi. 

MUSK’A TEPKİLER PEŞ PEŞE GELDİ

İktidardaki Demokratik İlerleme Partisi’nin (DPP) adayı Chen Shih-chung, Musk’ın yorumunu ‘bilgisiz ve küçük düşürücü’ olarak tanımladı ve ‘Tayvan’ın ulusal güvenliğini etkileyebileceğini’ söyledi. Açıklamasında, “Elon Musk, Tesla ve SpaceX aracılığıyla devrim niteliğinde bir değişim getirdi, hatta Starlink aracılığıyla Ukrayna’ya Rus diktatörlüğüne karşı yardım etti. Elon’u Tayvan ile ilgili aynı demokratik değerlere bağlı kalmaya çağırıyorum” şeklinde konuştu. 

Shih-chung’un milliyetçi Kuomintang partisinden rakibi Chiang Wan-an, Çin Cumhuriyeti’nin (Tayvan’ın resmi adı) egemen bağımsız bir ülke olduğunu söyledi.

Musk’ı Çin pazarına aç olmakla suçlayan eski bakanlardan Lin Chia-lung ise, “Musk şeytanla ticaret yapıyor ve onun sözünden etkilenmeyeceğiz. Musk’ın böyle bir önerinin Tayvan’ı Hong Kong veya Tibet ile aynı statüye sokacağını bildiğini söylemeye davet ediyoruz” dedi. 

Pekin hükümeti, Tayvan’ı özel idari bölge olan Hong Kong ile aynı sistem altında yönetmeyi istiyor ve Tayvan’ın bazı özgürlükleri elinde tutacağını söylüyor. Ancak Tayvan halkının büyük bir kesimi Çin’e inanmıyor. 

ÇİN – TAYVAN GERİLİMİ 

Pekin’in Tayvan’a yönelik tehditleri son yıllarda arttı. Ağustos ayında Çin ordusu, Tayvan’ı çevreledi ve ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan ziyareti sonrası bölgede tatbikatlar yapmaya başladı. Çinli yetkililer, Tayvan halkının işgalden sonra ‘eğitime’ tabi tutulacağını ve bağımsızlık yanlısı kişilerin Çin yasalarına göre cezalandırılacağını ifade etti.

Musk, Financial Times röportajında, Tayvan ile Çin arasındaki gerilimin sorulması üzerine tepki çeken bir cevap vermişti. Gerilimin devam etmesi halinde çatışmanın kaçınılmaz olduğunu belirten milyarder, savaşın küresel ekonomiye yüzde 30’luk bir darbe vuracağını ileri sürdü. Bunun nedeni ise hem Tayvan’ın hem de Çin’in küresel yarı iletken (çip) üretiminin büyük bir bölümünü karşılıyor olması. Çünkü çipler, elektronikten otomobillere, savunma sanayiden çok çeşitli teknolojik cihazlara kadar geniş bir yelpazedeki cihazların ana bileşenlerinden.