YSK’nın referandum kararları Resmi Gazete’de

Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK), 16 Nisan’da yapılacak  anayasa değişikliği referandumu sürecine ilişkin aldığı kararlar Resmi Gazete’nin  bugünkü mükerrer sayısında yayımlandı.  Buna göre, 16 Nisan 2017 Pazar günü yapılacak anayasa değişikliği halk  oylamasında yurt içi seçmen kütüğünün güncelleştirilmesinin usul ve esasları,  yurt dışı seçmen kütüğünün güncelleştirilmesi usul ve esasları, sandık  kurullarının oluşumu, görev ve yetkileri, yurt dışında yaşayan seçmenlerin oy  kullanmaları amacıyla ihtiyaç duyulan mal ve hizmet alımları ile seçimlerle  ilgili yurt dışındaki diğer harcamalarda uygulanacak usul ve esaslar, halk  oylamasında il, ilçe ve geçici ilçe seçim kurullarının görev ve yetkileri ile  yayın kuruluşlarının uyması gereken hükümler belirlendi. Radyo ve televizyonların uyması gereken yayın ilkeleri  Buna göre, 16 Şubat 2017’de başlayan halk oylamasında, TRT ile özel  radyo ve televizyon kuruluşlarının, halk oylamasının başlangıç tarihi olan 16  Şubat 2017 tarihinden oy verme gününün bitimine kadar yapacakları yayınlarda,  2954 sayılı TRT Kanunu’nun 5. maddesinde öngörülen genel yayın esasları ile 6112  sayılı Kanun’un 8. maddesinde yer alan yayın hizmet ilkelerine uymaları  gerekecek. Tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine uygun davranmakla  yükümlü radyo ve televizyon kuruluşları ile yazılı, sözlü ve görsel basın, tek  yönlü, taraf tutan yayınlar yapamayacak. Bu kuruluşlar, yayınlarında demokratik  kurallar çerçevesinde siyasi partiler arasında fırsat eşitliğini sağlamak zorunda  olacak. Siyasi partilerin halk oylaması sürecinde görüşlerinin eşitlik,  serbestlik, dürüstlük ilkelerine uygun bir şekilde yansıtılması için gerekli  katılımın sağlanması, bu konudaki girişimlerini ve sonucunu yayınlarında açıkça  ilan ederek kamuoyuna duyurması gerekecek. Yayınlarında adalet ve tarafsızlığa, kanunlara uygun davranmak  zorunluluğu bulunan kuruluşlar, ırk, cinsiyet, sosyal sınıf veya dini inançları  da esas alarak yayın yapamayacaklar. Farklı dil ve lehçeler kullanılabilecek Siyasi partilerin, radyo ve televizyon kanalları ile yazılı, sözlü ve  görsel basında yapacakları propagandalarda, Türkçe’nin yanı sıra farklı dil ve  lehçeler de kullanılabilecek. Herhangi bir yayının bant yayım olarak internet ortamında propaganda  yasaklarına aykırılık içerecek şekilde yayını halinde, tüm dünyadan izlenmesi  mümkün olduğundan, bu yayma erişimi engelleme kararı verme ve gereği için erişim  sağlayıcılarına bildirme görevi, itirazın yapıldığı yer ilçe seçim kurulu  başkanlığına ait olacak. Siyasi partiler, oy verme gününden önceki 24 saate kadar olan sürede  radyo ve televizyonlarda birlikte veya ayrı ayrı açık oturum, röportaj, panel  gibi programlara katılarak görüşlerini açıklayabilecekler. Siyasi partilerin açık veya kapalı yer toplantıları, radyo ve  televizyonlarda canlı olarak yayınlanabilecek. Halk oylaması sürecinde, özel tanıtıcı programlar (ulusa sesleniş,  millete hizmet yolunda ve benzeri konuşmalar) banttan veya canlı olarak  yayınlanamayacak. Siyasi partiler, propaganda süresinin sona ermesine kadar, yazılı  basında ilan ve reklam yoluyla veya internet sitesi açarak sözlü, yazılı veya  görüntülü propaganda yapabilecekler. Vatandaşların, elektronik posta adreslerine, taşınabilir veya sabit  telefonlarına sesli, görüntülü veya yazılı mesaj gönderilemeyecek. Ancak siyasi  partiler kendi üyelerine sesli, görüntülü veya yazılı mesajları her zaman  gönderebilecek. Oy verme gününden önceki 10 günlük sürede, yazılı, sözlü ve görsel  basın ve yayın araçları ile kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler, bilgi ve  iletişim telefonları yoluyla mini referandum gibi adlarla vatandaşın oyunu  etkileyecek biçimde yayın ve herhangi bir surette dağıtım yapılamayacak. Bu sürenin dışında yapılacak yayınların, tarafsızlık, gerçeklik ve  doğruluk ilkelerine uygun olmasına, kamuoyu araştırmaları ve anketlerin  yayınlanması sırasında, araştırmanın hangi kuruluş tarafından yapıldığının, denek  sayısının, araştırmanın kim tarafından finanse edildiğinin açıklanması zorunlu  olacak. TRT ile ulusal düzeyde yayın yapan bütün özel radyo ve televizyon  kanalları ayrım gözetilmeden izlenerek yayın ilkelerine aykırılığının tespiti  halinde düzenlenecek raporlar, halk oylaması sürecinde RTÜK tarafından  değerlendirilip, her haftanın perşembe günleri saat 17.00’ye kadar Yüksek Seçim  Kurulu Başkanlığına sunulması gerekecek. Haftalık yayınlanan programların, bir  sonraki haftadaki yayını takip edilerek raporlanması gerekecek. Yerel düzeyde yayın yapan radyo ve televizyon kanallarının yayın  ilkelerine aykırılığının tespiti halinde ise RTÜK tarafından düzenlenecek  raporların, yayın kuruluşunun merkezinin bulunduğu yer ilçe seçim kurulu  başkanlığına bekletilmeden gönderilmesi gerekecek. Siyasi reklamlara yönelik karar Öte yandan, medya hizmet sağlayıcıları, halk oylamasının başlangıç  tarihi olan 16 Şubat 2017 tarihinden oy verme gününden önceki 24 saate kadar (14  Nisan 2017 Cuma günü, saat 24.00) olan sürede siyasi reklam yayınlayabilecekler. Siyasi partilerin siyasi reklamlarında Türkçe’nin yanı sıra farklı dil  ve lehçeler de kullanılabilecek. Siyasi partilerin verecekleri siyasi  reklamlarda, Türk Bayrağı ve dini ibareler kullanılamayacak. Medya hizmet sağlayıcılarının, bu görevi yerine getirirken demokratik  toplum düzeni gereklerine uygun bir seçim yapılabilmesi için, partilere siyasi  reklam tahsisi yaparken tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine uygun  hizmet sunmaları gerekecek. Siyasi reklam yayınlarının 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların  Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un 8. maddesi ile Ticari Reklam ve  Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 5 ve 7. maddelerinde yer alan yayın  hizmeti ilkelerine uygun olması gerekecek. Aynı reklam kuşağında, birden çok partinin siyasi reklam  yayınlanmasını istemesi halinde, istekliler arasında kura çekilerek o reklam  kuşağında yayınlanacak siyasi reklamlar tespit edilecek, yayın dışında kalanlara  ise istek halinde bir sonraki reklam kuşağında yayınlanması için öncelik  verilecek. Medya hizmet sağlayıcıları, yayınlayacakları siyasi reklamlarda, 6112  sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un 10.  maddesi hükmünde yer alan esaslara tabi olacak ve reklamlardan ayrı olarak siyasi  reklam kuşağı düzenleyemeyecek. Bir medya hizmet sağlayıcısında yayınlanacak siyasi reklamların  ücreti, siyasi partilere göre değişkenlik göstermeyecek. Halk oylamasının başlangıç tarihi olan 16 Şubat 2017’den yayın  yasaklarının başlayacağı oy verme gününden önceki son 24 saate kadar (14 Nisan  2017 Cuma günü saat 24.00) olan sürede medya hizmet sağlayıcıları tarafından  yayınlanacak siyasi reklamların Yüksek Seçim Kurulunun kararları doğrultusunda  RTÜK tarafından izlenmesi, denetlenmesi ve değerlendirilmesi gerekecek. TRT ile ulusal düzeyde yayın yapan bütün özel radyo ve televizyon  kanalları ayrım gözetilmeden izlenerek siyasi reklam yayın ilkelerine aykırılığın  tespiti halinde düzenlenecek raporlar, halk oylaması dönemi içerisinde RTÜK  tarafından değerlendirilip, her haftanın perşembe günleri saat 17.00’ye kadar,  Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına sunulacak. Yerel düzeyde yayın yapan radyo ve televizyon kanallarının siyasi  reklam yayın ilkelerine aykırılığının tespiti halinde, RTÜK tarafından  düzenlenecek raporların, yayın kuruluşunun merkezinin bulunduğu yer ilçe seçim  kurulu başkanlığına bekletilmeden gönderilecek. Ulusal düzeyde yayın yapan özel televizyon ve radyolar belirlendi YSK, ayrıca, ulusal düzeyde yayın yapan özel televizyon ve radyoları  belirledi. YSK’nın kararında, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen  Kütükleri Hakkında Kanun’un Kurula bu konuda yetki verdiği belirtildi. Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un  3. maddesinde, “bölgesel yayın”, “ulusal yayın” ve “yerel yayın” tanımlarının  yapıldığı anımsatılan kararda, yayının yapıldığı yer kavramından, yayın yönetim  ve merkezinin bulunduğu yerin anlaşılması gerektiği belirtildi. Kararda, bu ölçütlere göre Türkiye’de ve Türkiye’ye yönelik ülke  çapında Türkçe yayın yapan özel televizyonlar ve radyolar şöyle sıralandı: “Show TV, Haber Türk, CNN Türk, Kanal D, Kanal 7, Fox, TV Net, NTV,  Star TV, ATV, 24, Flash TV, Ulusal Kanal, Kültürtürk TV, Koza, Manisa Medya TV,  Akit TV, Abant TV, TV 5, TV 19, 360 TV, TV 79, Bahartürk, Ülke TV, Kanal 28,  Kanal Fırat, Pamukkale, Diyar TV, Kanal B, Yurt TV, (Artı)1, Em TV, GTV,  Haberaks, Hilal TV, 38 Kent TV, Bitlis TV, FM TV, Kaçkar Yıldız, Aksu TV, T  Türkiyem, Kanal Çay, Kanal Yalova, Vizyon Türk TV, Karadeniz TV, TV 6, Kudüs TV,  Bengü Türk TV, Mavi Karadeniz TV, TV Kayseri, Kanal 3, Meltem TV, Mesaj, TV 1,  Karadeniz Türk, NTV Avrupa, 4 Eylül TV, Rumeli TV, Adana TV, Cem TV, Ege Türk,  Eurostar, Kanal T, Tek Rumeli TV, Akdeniz TV, Kanal Tek, TGRT Haber, a2, Ulusal  1, Kanal Urfa, Uzay Haber, A9, Medine, Dost TV, Yasin TV, KRT, Rehber, Halk TV,  Yeni Kocaeli TV, E Haber, A Haber, TV 41, Mercan TV, S, Line TV, Kanal 16, BRTV,  K 15, Kanal 56, Çay TV, ÇRT, Deha TV, Edessa TV, RTV 23, ER, Kanal F, Gaziantep  Olay TV, Gelişim TV, HRT Akdeniz, AKRT, Kanal 32, Kanal 33, TV A, Beyaz TV, Ekim  TV, Kanal 26, Demokrat TV, Kanal 42, Sivas SRT, Eskişehir Süper TV (ES TV), TV  52, Olay TV, Kanal G28, Bursa TV, Kanal 58, Anadoluda Vuslat, Vizyon 58, AS TV,  MSBC Kanal 2000, Ton TV, Kanal V, DRT Denizli, Kanal 68, Zile TV, Ege TV, Kon TV,  Kanal A, Kadırga TV, Kanal 5, Köy TV, Kaçkar TV, Best FM, Radyo D, Moral FM,  Radyo 7, İstanbul FM, Uhud FM, Semerkand Radyo, Show Radyo, TGRT FM, Radyo A  Haber, NTV Radyo.” Yurt içi ile yurt dışı seçmen kütüğünün güncelleştirilmesi YSK, ayrıca halk oylamasında yurt içi ile yurt dışı seçmen kütüğünün  güncelleştirilmesi usul ve esaslarını da belirledi. Buna göre, halk oylaması için güncelleştirme yapmak amacıyla askıya  çıkarılacak muhtarlık bölgesi askı listeleri; Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce  Adres Kayıt Sisteminden alınan, Türkiye’de ikamet eden ve seçmen niteliğini  taşıyan kişilere ait kayıtlar, gerekli işlemler yapıldıktan ve seçmen kütüğüne  dönüştürüldükten sonra askıya çıkarılan listeler olacak. Yurt içi seçmen kütüğü, muhtarlık bölgesi askı listeleri 18 Şubat 2017  Cumartesi saat 08.00’de askıya çıkarılacak, 26 Şubat 2017 Pazar saat 17.00’de  askıdan indirilecek. Yerleşim yeri değişikliği nedeniyle seçim çevresi değişen ilçe seçim  kurullarınca, güncelleştirme ve muhtarlık bölgesi askı listelerinin düzenlenmesi  ile sandıkların numaralandırılması işlemleri yeni durum esas alınarak yapılacak. Yurt Dışı Seçmen Kütüğü, Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce, Nüfus ve  Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün adres kayıt sisteminden alınan, yurt  dışında yerleşik ve seçmen niteliğini taşıyan kişilere ait kayıtlar, gerekli  işlemler yapıldıktan ve seçmen kütüğüne dönüştürüldükten sonra dış temsilcilik  görev çevresi esas alınarak Yurt Dışı Seçmen Kütüğü haline getirilen listeler  olacak. Yurt Dışı Seçmen Kütüğü, 18 Şubat 2017 Cumartesi Türkiye saati ile  saat 08.00’de “www.ysk.gov.tr” adresinde ilan edilecek, 26 Şubat 2017 Pazar  Türkiye saati ile saat 17.00’de ilan sona erdirilecek. YSK’nın halk oylamasına ilişkin aldığı kararlar, Adalet Bakanlığı,  İçişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel  Müdürlüğü, duyuru için Türkiye Radyo Televizyon Kurumu ile seçime katılma  yeterliğine sahip siyasi parti genel başkanlıklarına da gönderilecek.

KAYNAK : Gazete Vatan