Tarımsal ürünlere üç ayaklı takip

Tarımsal ürünlerin yakından takip edilmesini sağlayan erken uyarı sistemleri, tarımsal ürün arzının, fiyatlarının ve tarladan markete arz zincirinin izlenmesine yönelik 3 ayaktan oluşuyor. Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi sonrasında yapılan açıklamada, tarımsal ürünler ve gıda piyasalarındaki gelişmeler konusunda zamanlı kararlar almaya fayda sağlayacak bir “Erken Uyarı Sistemi”nin oluşturulmasına ilişkin teknik altyapı çalışmalarının ele alındığının belirtilmesi söz konusu sistemin işleyişini gündeme getirdi. Dünyada pek çok ülkede temel gıda fiyatlarında artışlar yaşanırken, bu ülkeler, tarımsal ürün piyasalarının düzenli çalışmasını sağlamak için önlem alıyor.

ÜRETİM RİSKLERİ MERCEK ALTINDA

Tarımsal ürünlerde yurt içi üretim, tüketim ve fiyat oluşumlarının takip edilmesi gerekirken, pek çok ülke üretimin takibi için teknolojik imkanlardan faydalanıyor. Bu sistemlerden elde edilen bilgiler alınan kararlarda belirleyici olurken, bu mekanizma “Erken Uyarı Sistemi” olarak adlandırılıyor. Tarımsal üretime yönelik olarak kurulacak erken uyarı sistemlerinde 3 temel ayağın yer alacağı öngörülüyor. Sistemin ilk aşamasında tarımsal ürünlere ilişkin arz takip ediliyor. Bu kapsamda, tarımsal ürünlerde tohumdan hasat aşamasına kadar oluşacak meteorolojik riskler ve hastalıklar izlenerek, olası arz eksiklikleri belirleniyor. Böylece, bir tarımsal ürünün üretiminde eksiklik olup olmayacağı önceden bilinerek, önlem alınabiliyor.

TARLADAN MARKETE KADAR İZLENİYOR

İkinci aşamayı ise “fiyat izleme” oluşturuyor. Sistemle, tarımsal ürünlerin fiyatlarındaki dalgalanmalar takip ediliyor. Böylece, arzın izlenmesine ilişkin veriler fiyatlara yansımadan bu durumun tespit edilmesi amaçlanıyor. Fiyatlarda, arz sorunundan kaynaklanmayan fiyat hareketlerinin olduğu belirlenirse, yurt dışı fiyatlar, fiyat spekülasyonları ve diğer seçenekler inceleniyor. Böylece, ürün fiyatlarında oluşabilecek dalgalanmalar zamanında tespit edilebiliyor. Erken uyarı sistemlerinin son ayağını arz zincirinin takibi oluşturuyor. Bu süreçte ürün, tarladan markete kadar izleniyor ve her aşamada ürün fiyatındaki seyir takip ediliyor. Böylece, arz zincirinin bir halkasında yapısal sorun varsa, bunun fiyatlara etkisine ilişkin önlem alınabiliyor.

FiYATLARA YANSIMADAN ÇÖZÜM ÜRETiLECEK

Erken uyarı sistemleri, tarımsal üretimde arz eksiği olup olmadığının ürün bazında ve zamanında tespit edilmesi, geçici arz eksiklikleri fiyatlara yansımadan önce geçici dış ticaret tedbirleri ile önlem alınması gibi faydalar sağlıyor. Sistem, kalıcı arz eksikliklerini gidermeye yönelik teşvik ve tedbirlerin geliştirilmesine de imkan tanırken, spekülatif fiyat hareketleri tespit edilebiliyor. Sistemin Türkiye’de uygulanmaya başlamasıyla, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın tarımsal üretim verileri, Ticaret Bakanlığı’nın arz zincirinin ve iç piyasanın takibine ilişkin verileri ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın fiyatların izlenmesine ilişkin verileri kullanılabilecek. Hazine ve Maliye ile Ticaret bakanlıkları da önlem alınması gereken durumlarda dış ticaret ya da vergi konularında karar alabilecek.

Yenişafak

KAYNAK : Haber7