KKTC Cumhurbaşkanı Tatar: EastMed çöktü!

Cumhurbaşkanı Tatar, BM Güvenlik Kurulu’nun, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in 19 Temmuz 2021-15 Aralık 2021 devrini kapsayan Kıbrıs raporunu görüşmesi, Kıbrıs konusu ve Maraş açılımıyla ilgili AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu. Kıbrıs’ta bir tahlil için her vakit iş birliğinden yana olduklarını, Kıbrıs’ta 60 yıldır iki farklı halk ve devletin bulunduğunu belirten Tatar, şunları söyledi:

“Resmi müzakere sürecine geçebilmemiz için Kıbrıs’ta iki başka hükümran eşit devletin kabul edilmesi konusunda ortaya Türkiye’nin de tam dayanağıyla siyaset koyduk. Evvelce olduğu üzere federasyon görüşmelerine girmeyeceğiz. Federal çatı altındaki model, 50 sene görüşüldü ve hiçbir sonuç edilemedi. Kıbrıs’ta iki eşit hâkim devlet ve eşit memleketler arası statü prensiplerinin kabul görmeden ortak bir taban olmayacağını ve hasebiyle resmi bir müzakere sürecine başlanamayacağını BM Genel Sekreteri Guterres de görmüş oluyor. Guterres, her ne kadar tarafsız davranmaya çalışsa da şu anda ortak bir yer olmadığını teyit etmesi, bizim açımızdan tatmin edicidir.”

Ada’daki iki farklı halkın yan yana yaşayabilmesi için yapılacak iş birliğinin kıymetine işaret eden Tatar, bunun sıhhat, isimli, etraf ve güç üzere alanlarda olabileceğini lisana getirdi. Cumhurbaşkanlığı bünyesinde “iki taraflı komitelerde” çalışan çok sayıda kişinin bulunduğunu vurgulayan Tatar, bu bireylerin Rum kesitiyle günlük hayatı etkileyebilecek mevzularda çalışmalar yürüttüğünü ve bunu desteklediklerini aktardı. Tatar, Rumların iki taraflı komitelerin çalışmasını kendileri kadar içten desteklemediğinin altını çizdi.

“TÜRKİYE’NİN GÜVENLİĞİ İÇİN DE ÖNEMLİDİR”

Kıbrıs sıkıntısının aslının “egemenlik paylaşımına” dayandığına değinen Tatar, şu tabirleri kullandı:

“Bizim egemenliğimiz, en az Rumlar kadar yasaldır. Argümanlarımız, onlar ne

kadar hakimse biz de o kadar hükümranız noktasındadır. Rumlar, bizi AB içerisinde tek egemenlik içerisine çekmek istiyor. Daha güçlü olanın, güçsüz olanı vakit içerisinde dayatma bir tahlille otoritelerini kuzeye de yaymak istiyor. Bu, bizim asla kabul edeceğimiz bir şey değildir. Zati Türkiye de buna müsaade etmez. Sonuç prestijiyle Kıbrıs Türk halkının güvenliği ve varlığı, elbette Kıbrıs Türk halkı için çok kıymetlidir lakin KKTC’nin hâkim bir devlet olarak varlığını sürdürmesi, Türkiye’nin güvenliği için de kıymetlidir.”

Tatar, Rum tarafının “tek egemenlik” noktasında ısrar ettiğini belirterek Rumların hayalinde Kıbrıs Türklerinin kendi devletlerinden vazgeçerek Rum devletine dönüşen “Kıbrıs Cumhuriyeti”ne entegre olmasının bulunduğunu söyledi.

“EASTMED FİZİBİL BİR PROJE DEĞİLDİR”

ABD’nin Doğu Akdeniz Doğalgaz Boru Çizgisi Projesi’ne (EastMed) dayanağını çekmesiyle ilgili Cumhurbaşkanı Tatar, şu değerlendirmelerde bulundu:

“EastMed’in ayrıntıları, aranın uzunluğu ve maliyetine baktığınızda bunun bu türlü olacağı muhakkaktı zira fizibil bir proje değil. Kıbrıs’ta bir muahede durumunda, Türkiye buraya yalnızca 40 mil uzaklıktadır. Bunun fizibilitesi de çok daha manalı olur. Türkiye üzerinden AB’ye bütün hidrokarbon zenginlikleri taşınabilir. ABD’lilerin ve başkalarının EastMed projesinin fizibil olmadığını görmeleri ve o formda açıklama yapmaları yerinde olmuştur.”

Tatar, KKTC hudutları içerisinde bulunan Kapalı Maraş bölgesinin 46 yılın akabinde Ekim 2020’de kademeli açılım sürecinin başladığını hatırlatarak bununla tüm dünyaya “Kıbrıs’ta artık oyunun değiştiği, Türk tarafının yeni bir vizyon geliştirdiği” tarafında ileti verdiğini vurguladı. Maraş’ın bir 47 yıl daha birebir tabanda bekletilmesinde hiçbir mana bulamadıklarına dikkati çeken Tatar, şöyle devam etti:

“Maraş açılımıyla hem KKTC’nin ekonomik yapısına ve turizm potansiyeline katkı yapılmış, orada 1974’te hak sahibi olanların tekrar oralara geri dönmeleri için Taşınmaz Mal Komitesi (TMK) üzerinden müracaat hakkı verilmesi, mağduriyetlerin giderilmesi ve insan hakları açısından yerinde bir karardır. (Maraş’ta) 1974’ten hakkı olan Rumların TMK’ye başvurması, Rum tarafındaki iç siyasette ıstıraplar yaratmıştır. Bu, Rum tarafının sorunudur fakat biz gerçek olanı yaptık.”

Maraş’ta son 1,5 yılda altyapı yatırımları ve büyük paklık çalışmalarının yapıldığını aktaran Tatar, Maraş’ın açık kısımlarının şu ana kadar salgına karşın yaklaşık 400 bine yakın kişi tarafından ziyaret edildiğini söyledi.

Tatar, Maraş için 400’ün üzerinde müracaat olduğunu hatırlatarak, şu sözleri kullandı:

“(Maraş’taki mallarını geri almak için) Rumların TMK’ye yeni müracaatları vardır lakin Rum tarafında ‘Sakın başvurmayın.’ tarafında fevkalâde baskı vardır. Başvuranlara, ‘Maraş’taki malların iadesi için başvurmanız, KKTC’nin meşruiyetini artırır.’ formunda baskı vardır. Bu da Rum siyasetine karşıttır. İnsanları baskı altında tutuyorlar, insanlara kalsa hepsi gelip başvuracak. Başvuranların bir kısmı yerleşecek, bir kısmı ise satacak gidecek. Artık o insanların haklarına bağlıdır. Kıbrıs Vakıflar Yönetiminin de Maraş’ta tarihten gelen hakları vardır. Adalet ve hukukun tescil edilmesi bizim siyasetimizin bir modülüdür.”

Maraş’ın şu ana kadar yüzde 3,5’lik kısmının açıldığını ve askeri statüden sivil bölgeye dönüştürüldüğünü anlatan Tatar, açılımların vakit içerisinde devam edeceğine işaret etti.

“BÜTÜN DÜNYA İLE MÜNASEBETİMİZİ ARTIRMAYA ÇALIŞACAĞIZ”

Tatar, Kıbrıs’ta resmi müzakere sürecinin başlamaması halinde de çalışmalarına devam edeceklerini vurgulayarak, KKTC’nin dünyanın her yeriyle teması olduğunu, 100’ün üzerinde farklı ülkeden öğrenci ve turistin KKTC’ye geldiğini ve dolaylı olarak 100’den fazla ülkeyle ticaret yaptıklarını söyledi. KKTC’nin resmi olarak tanınmasa da temasları bulunduğunu ve resmi tanınmasının Rum tarafının veto etmesi nedeniyle gerçekleşmeyen bir konu olduğunu belirten Cumhurbaşkanı Tatar, şunları kaydetti:

“Zaman içerisinde daha fazla kabul görmek ve insan hakları bakımından Kıbrıs Türk halkının da tanınma noktasında haklı olduğunun tescili için daha fazla propaganda yaparak bütün dünya ile münasebetlerimizi artırmaya çalışacağız. Bu çabada Türkiye, her vakit yanımızda olmuştur. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, her vesileyle bizim sıkıntımızı dünya kamuoyunun gündemine getirmektedir, bu da bizim için büyük talihtir. Bugün olmasa, yarın olmasa daha sonra kesinlikle o tanınma (KKTC’nin tanınması) gelecektir. Zira Kıbrıs’ta iki farklı devlet, halk ve kültürel yapı olduğu realitesi vardır, bu realiteyi kimse inkar edemez.”