İran’da dev rekabet!

İran, Cumhurbaşkanlığı seçimleri için 19 Mayıs’ta sandık başına gidecek. İran’ın iç ve dış dengelerinin yeniden belirlenmesi açısından belirleyici olabileceği belirtilen seçimlerde 6 aday yarışacak. Seçim sürecinde mevcut Cumhurbaşkanı Ruhani karşısındaki en güçlü rakip olarak İran eski Başsavcısı İbrahim Reisi öne çıkıyor.

Ülkede son açıklanan anketlerde reformu kanadın adayı olarak öne çıkan Ruhani önde görülse de İran Dini lideri Hameney’e yakın bir isim olarak bilinen Reisi’nin de etkili olabileceği değerlendiriliyor.

REFORMİST-MUHAZAKAR ÇEKİŞMESİ

İran’da açıklanan son anketlere göre Ruhani oyların yüzde 43,5’ini, Tahran Belediye Başkanı ve muhafazakar isimlerden biri olan Galibaf yüzde 22,6’sını, Reisi ise yüzde 17,4’nü alacak. Ancak bu anketler henüz yeni başlayan kampanya sürecinin hemen başında yapılmış durumda. Nitekim İran’da reformcu ve muhafazakar blokların arasında şekillenecek seçimler tarafların adatacağı adımlara bağlı değişebilir bir durumda.

BİN 600 ADAY BAŞVURDU, 6 KİŞİ ADAY OLDU 

İran’da dört yılda bir yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimleri için bin 600 isim adaylık başvurusunda bulundu. Anayasayı Koruyucular Konseyi’nin incelediği bu isimler arasında sadece 6 aday onaylandı.

REHBERİN GÜCÜ SİSTEMİ ZAYIFLATIYOR

İran’daki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde en çok tartışılan konular arasında sistemsel sorunlar bulunuyor. Devrim sonrası rehbere verilen yetkiler, cumhurbaşkanlığını sembolik yürütme haline getiriyor. İran Anayasası’nın 57. maddesinde “Cumhuriyetteki egemen güçler yasama gücü, yürütme gücü ve yargı gücüdür; bunlar müminlerin İslam cemaatinin uygulayıcı naibi ve ilahi Rehberinin kontrolü altındadır” belirtildiği üzere bütün siyasi sistem dini lider Hamaney’in kontrolü altına bulunuyor.

SİSTEMİN ADI NE?

İran Anayasası”nın 110. maddesinde Rehber”e ait yetkiler şöyle sıralanıyor: Rehber, rejimin genel politikalarını tarif eder ve bunların uygulamasını gözetler; Referanduma karar verir; Silahlı kuvvetlerin en üst komutanını seçer; savaş ilan eder, barış yapar; Yargıtay başkanını, radyo ve televizyon genel müdürünü atar; Cumhurbaşkanlığı seçimine katılacak adaylara onay verir; bazı durumlarda cumhurbaşkanını görevden alabilir.

Söz konusu yetkiler monarşik bir düzeni aratmaması, mevcut sistemi sorgulanır hale getiriyor.

RUHANİYE ELEŞTİRİLER SÜRÜYOR

İran’ın bundan sonraki iç ve dış politikasının da şekillenmesinde önemli olacağı belirtilen seçimlerde önemli gelişmelerin yaşanması bekleniyor. Reformist lider ve şu anki Cumhurbaşkanı Ruhani anketlerde güçlü görünse de özellikle ekonomik sorunlar ve işsizlik konusunda yaşanan sıkıntılar nedeniyle eleştirilerle karşı karşıya.

KAYNAK : Haber7