Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu: (Afganistan’da kızların üniversite eğitiminin engellenmesi) Böyle bir yasağı reddediyoruz

Çavuşoğlu, Yemen Dışişleri ve Yurt Dışındaki Yemenliler Bakanı Ahmed Avad bin Mubarek ile Ankara’da düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.

Toplantının sonunda gazetecilerin, Afganistan’da kızların üniversite eğitiminin engellenmesiyle ilgili sorusunu yanıtlayan Çavuşoğlu, “Afganistan’da kız öğrencilerine yönelik üniversitede eğitim yasağı gerçekten bizleri derinden üzdü ve ciddi bir endişe kaynağıdır.” dedi.

Türkiye’nin, Taliban’ın ülke yönetimini ele aldığından bu yana tanıma olmaksızın angajmana girmeyi savunduğunun ve başka ülkelere de bunu tavsiye ettiğinin altını çizen Çavuşoğlu, Afganistan’ın istikrar ve güvenliğinin herkes için önemli olduğunu kaydetti.

Çavuşoğlu, Afganistan’da terör örgütlerinin varlığını sürdürdüğünü ve ülke ekonomisinin çökmemesi gerektiğini de belirterek Türkiye’nin bu ülkeye yaptığı insani yardımlardan söz etti.

Türkiye’nin Afganistan’da eğitime destek verdiğini, Türk iş insanlarının ise risklere rağmen Afganistan’da üstlendikleri projeleri gerçekleştirmeye devam ettiğini vurgulayan Çavuşoğlu, Taliban’a kapsayıcı olma tavsiyesini ilettiklerini de kaydetti.

“Bu yasak İslami de değil insani de değil”

Kızların eğitimiyle ilgili düşüncelerin de Taliban’a iletildiğini ifade eden Çavuşoğlu, şunları söyledi:

“Bu yasak İslami de değil insani de değil. Dolayısıyla böyle bir yasağı biz reddediyoruz, doğru bulmuyoruz. İnşallah bir an önce bu kararlarından vazgeçerler. Üniversiteye gidebilecek yaklaşık 1 milyon kız öğrenciden bahsediyoruz. Eğitim, kadınların eğitiminin ne zararı var? İnsanlığa ne zararı var, Afganistan’a ne zararı var? Bu yasağın ne faydası var? Mantıklı bir açıklaması olsun. İslami olarak bir açıklaması var mı? Tam tersine dinimiz İslam eğitime karşı değil, tam tersine eğitimi teşvik ediyor, ilimi, bilimi teşvik ediyor. İnsani olarak faydası ne? Hiçbir mantığı yok. İnsani de değil İslami de değil. Dolayısıyla Taliban’ın bu kararından vazgeçmesini bekliyoruz.”

Türkiye’nin Afganlara eğitim ve burs vermeye devam edeceğinin altını çizen Çavuşoğlu, “Türkiye’de de çok sayıda Afgan kızımız eğitim görüyor. Bunlardan bir tanesi de üniversite sınavında birinci olan Selgey İsmailhil adlı kız öğrencimiz. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesinde eğitim görüyor” ifadelerini kullandı.

Çavuşoğlu, İsmailhil’e işaret ederek “Bu kızımız doktor olduğu zaman Afganistan’a, Afgan halkına ne zararı olacak? Bir kadın öğretmenin Afganistan’a ne zararı olacak, bir hemşirenin ne zararı olacak?” diye sordu.

Çavuşoğlu, Yemen’in Türk halkı için özel bir yere sahip olduğunu “Yemen türküsü” örneğiyle anlattı.

İkili görüşmede, Yemen’deki son durumun ve ikili ilişkilerin ele alındığını, dünyanın en kritik deniz ulaşım güzergahlarından birinde yer alan Yemen’in önemli doğal kaynaklara sahip olduğunu ancak yıllardır devam eden iç çatışmalar nedeniyle zor bir dönem geçirdiğini ifade eden Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

“Yemen’deki insani kriz ciddi boyutlara ulaştı. Yemen halkının yarısından fazlası gıda kriziyle karşı karşıya. Maalesef bundan en ağır etkilenenler de çocuklar ve kadınlar. Bu sıkıntılı günlerinde Yemen’in yanında durmaya devam ediyoruz. Ülkemizin ve Dünya Gıda Örgütü’nün çabalarıyla özellikle Ukrayna’dan gelen 37 bin ton tahılı Türkiye’de öğüterek, un haline getirerek Yemen’e gönderdik. Bugün kardeşime (Bin Mubarek) ihtiyaç duyulursa hem Türkiye’den hem de Ukrayna ve Rusya’dan gelecek tahılın un haline getirilmesiyle Yemen’e gönderebileceğimizi söyledim.”

“Yemen’den 7 binden fazla öğrenci şu anda Türkiye’de eğitim görüyor”

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), Türk Kızılay ve Diyanet İşleri Başkanlığının yıllardır çatışma şartları altındaki Yemenlilere yardım ulaştırmaya gayret ettiğini dile getiren Bakan Çavuşoğlu, geçen hafta da Yemen’e tıbbi yardım sağlanmasına ilişkin anlaşma imzalandığını hatırlattı.

Çavuşoğlu, Türkiye burslarından bu sene 79 Yemenli öğrencinin faydalandığını ifade ederek verilen eğitim desteğine ilişkin şunları aktardı:

“Yemen’den toplamda 7 binden fazla öğrenci şu anda Türkiye’de eğitim görüyor. Ayrıca diplomatlara yönelik eğitim programlarımız devam ediyor. Bakanlığımızın düzenlediği eğitim programlarına Yemenli diplomatlar katılmaya devam ediyor. Bugüne kadar 44 diplomata eğitim verdik. Ayrıca genç diplomatlara yönelik de özel eğitim programları düzenliyoruz. Bugün bu programlara devam etme kararı aldık. Sadece diplomatları eğitmek yetmez. Yemen’in güvenliği önemli. Emniyet Genel Müdürlüğümüz, Yemen polisine eğitim desteğini sürdürüyor, 48 polis amiri eğitim aldı. Şu anda 19’u devam ediyor. Ayrıca 20 daha kontenjan ayırdığımızı kardeşim Ahmet’e bugün söyledim. Yemen’de istikrar sağlandığında biraz önce bahsettiğim yardımlarımızı artırarak devam ettireceğiz.”

Türkiye, Yemen’e en çok ihracat yapan 4. ülke

Konsolosluk istişarelerine en kısa süre içinde başlamak istediklerini ifade eden Çavuşoğlu, Türkiye’nin Aden Büyükelçisi’nin de ülkeye gitmek için Yemen hükümetinden haber beklediğini vurguladı.

Çavuşoğlu, AFAD ve diğer kurumlardan Yemen’e temsilciler gideceğini, gelecek dönemde kendisinin de Yemen’e gitmek istediğini anlattı.

İki ülke arasındaki ticaret hacminin arttığını belirten Çavuşoğlu, “1,1 milyar dolar civarında bir ticaretimiz var. İhracat bakımından Yemen’e en çok ihracat yapan ülkeler listesinde 4. sıradayız. Mevcut şartlardan dolayı Yemen’in bize yönelik ihracatı çok düşük.” dedi.

Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye’nin, Yemen’in toprak bütünlüğü, egemenliği ve siyasi birliğini güçlü bir şekilde desteklediğini ifade ederek, “Bölgemizde güvenlik ve istikrarın korunması bakımından Yemen’in yeri ve önemi çok büyük. Limanlara ve sivillere, özellikle sivil tesislere yönelik saldırıları da kınadığımızı özellikle vurgulamak isterim. Bir kere daha bu saldırıları, her türlü terör saldırısını kınadığımızı, Türkiye olarak bunlara karşı olduğumuzu vurgulamak isterim.” değerlendirmesini yaptı.

Ülkede ateşkes şartlarına geri dönülmesinin önemine işaret eden Çavuşoğlu, “Yemen’de çözüme yönelik bir siyasi diyalog sürecinin başlatılması çağrısında bulunuyoruz. Anayasal meşruiyete desteğimizi sürdürüyoruz. BM’nin bu yöndeki çabalarını da destekliyoruz. Yemen’in birliği, egemenliği, huzuru, refahı için her platformda katkı vermeye devam edeceğiz.” dedi.

Bakan Çavuşoğlu, Bin Mubarek’i 10-12 Mart 2023’te Antalya’da düzenlenecek Antalya Diplomasi Forumu’na da davet etti.

“Savaştan en çok etkilenenler masum insanlar”

Çavuşoğlu, toplantının soru-cevap kısmında Yemen’e yönelik insani yardımlara değinerek, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Savaştan en çok etkilenenler masum insanlar. Savaşın başından bu yana salgın hastalıklar oldu, açlıklar, kıtlıklar oldu. Biz o zor şartlarda da Yemenlilere yardım ulaştırmaya çalıştık. Çoğu zaman insani yardımlarımız devam eden çatışmalar, blokajlar yüzünden Yemenlilere ulaşmadı. Ama tüm kurumlarımızla TİKA, AFAD, Kızılay, Diyanet ve diğer kurumlarımızla her türlü desteği vermeye çalıştık.”

TİKA’nın yardımlarının büyüklüğünün 15 milyon doları aştığını, toplam yardımların ise 60 milyon dolara ulaştığını ifade eden Çavuşoğlu, ateşkes uzatılmamasına rağmen saldırı oranlarının düştüğünü de söyledi.

Çavuşoğlu, Yemen’e gidemeyen AFAD temsilcileri listesini Bin Mubarek’e verdiğini belirterek “AFAD’ın yaklaşık 7,5 milyon dolarlık bir yardımı oldu, Kızılay’ın da 7 milyon dolar civarında yardımı oldu. Ayrıca insani yardım kuruluşlarımız var, onların da yardımları var.” ifadelerini kullandı.

Güvenlik ortamının gelişmesiyle bu yardımların artacağına işaret eden Çavuşoğlu, sözlerini, “İhtiyaç duydukları alanda yardımlarımızı ulaştırmamız lazım ve Yemen hükümetiyle de daha iyi koordineli şekilde bu yardımlarımıza artırarak devam edeceğiz.” diye tamamladı.

Yemen Dışişleri Bakanı Bin Mubarek, Çavuşoğlu ile ortak basın toplantısında konuştu

Yemen Dışişleri ve Yurt Dışındaki Yemenliler Bakanı Ahmed Avad bin Mubarek, Yemen’deki çatışmalara ilişkin, “Yemen’de olan bitene sadece insani bakış açısıyla bakmamız bu olayı çözmeyecektir. Uluslararası toplumdan yeni bir bakış açısıyla yaklaşmalarını talep etmekteyiz.” dedi.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Ankara’da düzenlenen ortak basın toplantısında Bin Mubarek, iki ülkenin tarihsel ilişkilere sahip olduğunu, ülkesinde birçok Türk kökenli ailenin, Türkiye’de de Yemen kökenli ailelerin bulunduğunu anlattı.

Türkiye’nin Yemen’e insani yardımı ve Yemenlilerin Türkiye’de karşılaştıkları misafirperverlik dolayısıyla mevkidaşına teşekkür eden Bin Mubarek, “Ortak Bakanlık Komitesinin tekrar inşa edilmesi yönündeki kararlarımızı ortaya koymuş olduk ve aynı zamanda Yemenli vatandaşlarımızın Türkiye’ye geçişleri noktasında kolaylıkların sağlanması ve tıbbi anlamda sunulan hibelerin devam etmesi konularını ele aldık.” diye konuştu.

Bin Mubarek, Türkiye’nin kendi istikrarını ve ulusal güvenliğini sağlama noktasındaki tüm çabalarına destek verdiklerini vurgulayarak, “Yemen’deki ortamı ve Yemen’deki olayları ortaya koyma noktasında fikir birliğine varmış olduk. İran, çok olumsuz bir bakış açısı ve duruş biçimi ortaya koymakta. Ateşkesin yapılması noktasında ve barışın ihdas edilmesi yönündeki her türlü tavizleri yaptık ama buna rağmen anlaşmalar devam etmedi.” ifadelerini kullandı.

Yemen’de barışın mümkün olabileceğini dile getiren Bin Mubarek, şunları kaydetti:

“Sayın Bakan ile 17 Ekim’den itibaren özellikle terörist Husi milislerinin bizim limanlarımıza ve aynı zamanda güzergahlarımıza karşı yaptıkları saldırı konularını ele aldık. Ortaya koymuş olduğumuz çabalarımız söz konusu ve barışın tekrar Yemen’de ihdas edilmesi yönünde bütün çabalarımızı ortaya koymaktayız. Husi terörist gruplarının, terör örgütleri listesine dahil edilmesi yönünde her zaman davetlerimiz söz konusu ve uluslararası anlamda aynı zamanda Türkiye’deki kardeşlerimizden daha kararlı bir duruş sergilemelerini talep etmekteyiz.”

“Yemen’de olan bitene sadece insani bakış açısıyla bakmamız bu olayı çözmeyecektir. Uluslararası toplumdan yeni bir bakış açısıyla yaklaşmalarını talep etmekteyiz.” diyen Bin Mubarek, Husilerin barış müzakerelerine hiçbir zaman hazır olmadıklarını ve müzakereleri engellediklerini iddia etti.

Bin Mubarek, Türkiye’de çok sayıda Yemenli iş insanı olduğunu ve iki ülke arasında önemli fırsatlar bulunduğunu aktararak, Türkiye’nin Aden büyükelçisini yakın zamanda ülkesinde görmekten büyük bir mutluluk duyacağını sözlerine ekledi.