BM’li eski yönetici Sponeck: Mevcut dünya düzeni insanlar için sürdürülemez

Geçen hafta düzenlenen TRT World Forum’a katılan Eski Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreter Yardımcısı ve Irak İnsani Yardım Koordinatörü Alman diplomat Hans von Sponeck, İsrail’in Gazze’ye saldırıları ve dünya düzeninin sürdürülebilirliğine ilişkin soruları cevapladı.

Sponeck, güçlü olanın haklı konuma geldiği, cezasızlık üzerine kurulu dünya düzeninin sürdürülebilir olmadığına ve reform ihtiyacına vurgu yaptı.

“Yasaları çiğneyip sonra da cezasız kalamazlar ve hesap vermeliler”

İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları hakkında Avrupa’da hükümetlerin ve sivil toplum gruplarının farklı tutumlarına dikkati çeken Sponeck, Almanya’yı örnek vererek hükümetin “İsrail’i desteklemeliyiz” ile karşıtların “İsrail’in Gazze ve Batı Şeria’daki davranışlarını kabul etmiyoruz” düşüncesinin öne çıktığını söyledi.

Sponeck, kendi ülkesinde ve Irak gibi dünyanın farklı coğrafyalarında meydana gelen savaşlar için “Yıkımın etkilerini, insanların hayatlarının nasıl yok olduğunu gördüm.” dedi.

Hükümetlerin uymak zorunda oldukları “uluslararası hukuk”u fark etmesi gerektiğinin altını çizen Sponeck, “Yasaları çiğneyip sonra da cezasız kalamazlar ve hesap vermeliler. Olanlar için hesap verilebilirlik olmalıdır. Korkarım ki Avrupa hükümetleri, tarihin doğru tarafında durduklarından emin olmak için yeterince çaba sarf etmiyorlar.” ifadelerini kullandı.

Sponeck, Avrupa’da halklar Filistin’i destekleyen gösteriler yaparken devletlerin İsrail’in yanında durmasını ve Filistin’e desteğin önünü kesmeye çalışmasını kabul edilemez bulduğunu söyleyerek eleştirdi.

Demokratik rejimlerde herkesin kendini ifade etme hakkı olması gerektiğini kaydeden Sponeck, şiddete başvurmadıkları sürece ister Filistinli ister Alman isterse de başka bir milletten olsun herkesin görüşlerini ifade edebilmesinin “demokrasi ile yönetildiğini iddia eden bir devletin temel ilkesi” olduğunu söyledi.

“BM siyasi düzeyde, reforma tabi tutulmalıdır”

Sponeck, BM’nin yapısına ilişkin eleştirilerde bulunarak reform çağrısı yaptı.

BM’nin birçok yüzü olduğunu aktaran Sponeck, “BM’nin bir siyasi yüzü, bir hukuki yüzü, bir yargı yüzü var. BM’nin bir yürütme yüzü var. Türkiye’nin desteğiyle Ukrayna’da, Gazze’de ve başka yerlerde yardım eden insani yardım kuruluşları da var. Ancak ülkeleri Gazze’deki gibi bir duruma düşmekten korumak için, BM siyasi düzeyde reforma tabi tutulmalıdır. Bu artık mümkün olmamalıdır.” ifadelerini kullandı.

Sponeck, mevcut dünya düzenine ilişkin şu ifadeleri kullandı:

“Sahip olduğumuz mevcut dünya düzeni insanlar için sürdürülemez. Bir savaş başlatıp hiçbir ceza almadan, hiçbir hesap vermeden, sadece cezasızlıkla çekip gidebileceğiniz bir dünyaya sahip olmamalıyız. Çünkü haklı olanın değil güçlü olanın muteber olduğunu düşünürsünüz.”

Güçlü olanın haklı kabul edilmesinin sistemin ortadan kaldırılması gereken temel bir hatası olduğuna vurgu yapan Sponeck, mevcut düzende uluslararası hukuka atıf yaparken bile uluslararası hukukun çiğnendiğini ve bunun cezasız kaldığını ifade etti.

Sponeck, “Hesap verebilirliğe sahip olmalıyız. İyi şeyler yapan insanları överek, onlara yardım ederek sorumluluk almalıyız. Yasayı çiğneyenleri cezalandırabilmeliyiz.” diye konuştu.