15 günlük anayasa maratonu başlıyor

Meclis bugün, Cuma gecesi yarıda kalan torba yasa görüşmelerinin ardından AK Parti’nin 18 maddelik anayasa değişikliği teklifini ele almaya başlayacak.

Bu çerçevede TBMM anayasa değişikliği teklifi için hafta sonu da dahil yoğun mesai yapacak.

TBMM Anayasa Komisyonu’ndaki müzakereleri 10 gün süren “Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifinin” Genel Kurul görüşmelerini AK Parti 24 Ocak’a kadar bitirmeyi planlıyor.

Teklif, Genel Kurulda, diğer kanun tasarı ve tekliflerinin görüşülmesindeki usule tabi olarak ele alınacak, ancak bu teklif ve tasarılardan farklı olarak iki defa görüşülecek. İkinci tura, birinci görüşmenin bitiminden 48 saat geçmeden başlanamayacak.

Birinci turda, teklifin tümü ve maddeleri üzerinde dört siyasi parti ile hükümet adına konuşmalar yapılacak, varsa değişiklik önergeleri ele alınacak.İkinci turda ise teklifin tümü ve maddeleri üzerinde konuşmalar yapılmayacak, sadece maddeler üzerinde verilmiş değişiklik önergeleri görüşülecek.
Teklifin kabul edilmesi için Meclis üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun, yani en az 330 milletvekilinin kabul oyu vermesi şartı aranacak. Bu oylamalar gizli yapılacak. Teklifin görüşmelerinin ikinci turunda, 330’un altında oy alan madde düşecek. Tümünün oylamasında da kabul oylarının 330’un altında kalması halinde teklifin tümü düşmüş olacak.

Genel Kurul’da kabulü halinde yasalaşan teklif Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a gidecek. Cumhurbaşkanı, anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları, bir daha görüşülmek üzere TBMM’ye geri gönderebiliyor. Cumhurbaşkanın bu kanunları 15 gün içerisinde incelemesi gerekiyor.

Anayasa değişikliğine ilişkin kanunun referandumu, Cumhurbaşkanının onaylamasının üzerinden 60 gün geçtikten sonra yapılabiliyor. Bu durumda, referandumun Nisan ayında yapılması bekleniyor.

Referanduma sunulan anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların yürürlüğe girmesi için, halk oylamasında kullanılan geçerli oyların yarısından çoğunun kabul olması gerekiyor.

55 yılda 1 hayır

TBMM Anayasa Komisyonunun anayasa mesaisi sona erdi. Komisyon, görüşmelerine 20 Aralık’ta başlanan ve AK Parti’li 316 milletvekilinin imzası bulunan Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapan Kanun Teklifi’ni kabul etti. TBMM Başkanlığına 10 Aralık’ta sunulan teklifin, bazen gece yarısını geçen, bazen sabahı bulan, zaman zaman sert tartışma ve kavgaların yaşandığı görüşmeleri, komisyonda 9 gün sürdü. Teklifin tümü üzerindeki değerlendirmeler, aralıksız 5 gün yapıldı. Meclis Başkanlığına 21 madde olarak sunulan teklif, önergelerle 18 maddeye indi. Görüşmelerin en uzun mesaisi, son gün oldu. Komisyon, teklifi kabul etmek için son gün yaklaşık 17 saat çalıştı. Teklifin kabul edilen diğer maddelerine göre:-Meclis’teki milletvekili sayısı 550’den 600′ e çıkarılacak.-Milletvekili yaşı 25’ten 18’e indirilecek.-Milletvekili ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri 5 yılda bir aynı günde yapılacak.-Komisyon’da devam eden toplantılarda önceki günlerde ‘Yedek Milletvekilliği’ teklifini içeren beşinci madde ise iptal edildi.-Anayasa değişikliği teklifine göre, Meclis’in denetim yetkileri yeniden düzenlendi. -Anayasa değişikliğine göre, Cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiği kesilmeyecek. Bu maddede yer alan ‘Cumhurbaşkanı “doğuştan Türk vatandaşı” olanlar’ ifadesi de Türk vatandaşı” olanlar şeklinde değiştirildi.-Değişikliğe göre, Cumhurbaşkanı ve TBMM’ye karşılıklı olarak fesih yetkisi veriliyor. Cumhurbaşkanı ve TBMM, yeni seçilen Cumhurbaşkanı ve milletvekilleri göreve başlayana kadar görevine devam edecek.-TBMM, üye tam sayısının beşte üç çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek.-Cumhurbaşkanlığı seçimi ve genel seçimler birlikte yapılacak.-Cumhurbaşkanı’na OHAL yetkisi veriliyor. Düzenlemeye göre, OHAL’de kararnamelerinde Meclis onayı süresi bir aydan üç aya çıkarıldı. OHAL gerekçelerine seferberlik hali de eklendi.-Askeri yargıyı tamamen kaldırılacak.-Askeri yargıdan gelen üyelerin çıkarılmasıyla Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) üye sayısı 15’e indirilecek.-HSYK üye sayısının 13’e çıkarılmasını öngörülüyor.-Cumhurbaşkanlığı ile TBMM milletvekilliği seçimleri 3 Kasım 2019 tarihinde yapılacak. Süreç nasıl işleyecek Teklifin Anayasa Komisyonu’nda kabul edilmesiyle önümüzdeki Genel Kurul yolu açıldı. Meclis aritmetiğine göre AK Parti’nin 317 milletvekili bulunuyor. Bunlardan 316’sı oy kullanabilecek. MHP’nin de 39 sandalyesi var. 4 milletvekili ve partiden ihraç edilerek bağımsız milletvekili olan eski MHP Gaziantep Miletvekili Ümit Özdağ teklife “Hayır” diyeceğini en başta açıkladı. Anayasa değişiklik teklifleri “gizli” oylamayla yapılıyor ve grup kararı alınamıyor. Anayasa gereği, Meclis Genel Kurulu’nda teklifin kabulünden 60 gün sonra referandum yapılıyor. Bu da, ocak sonunda teklif kabul edilir ve 330 üzerinde bir çoğunluğu yakalarsa, Mart sonu veya nisan başında referanduma işaret ediyor. Teklifin Meclis’ten 330 – 367 arasında bir oyla geçmesi halinde Türkiye 7’nci kez referanduma gitmiş olacak. 55 yılda 6 kez sandık başına giden Türk seçmenin bundan önceki referandumlarda verdiği kararlar şöyle:

KAYNAK : Yenişafak