Yıldırım başlattı Abdülhamid şekillendirdi: Kütahya Ulu Camii

Kütahya Ulu Camii’nin ilk şekli, ağaç direkli bir cami olarak Yıldırım Bayezid tarafından yaptırılmaya başlanmış, Ankara savaşından sonra oğlu Musa Çelebi tarafından 1410’da tamamlanmış. Evliya Çelebi’nin verdiği bilgiye göre Kanunî Sultan Süleyman döneminde, tüm zamanların en büyük mimarı Koca Sinan tarafından tamir edilmiş. Bundan sonra da bazı onarımlar geçiren cami son şeklini 1893’te, ecdad yadigârlarının en büyük koruyucusu Sultan 2. Aldülhamid zamanında almış. Bu onarımda duvarlar temellere kadar yıkılıp yeniden kesme taştan örülmüş, Çavdarhisar’daki antik kentten getirilen sütunlar ve mermer plâkalar da kullanılarak kubbeli şekilde yapılmış.

İki büyük, 6 yarım ve köşelerde dört küçük kubbe ile desteklenen dikdörtgen plânlı yapının doğu, batı ve kuzeyden olmak üzere üç girişi ve beş bölümlü bir son cemaat yeri var. Kapılardan girildiğinde iç mekân geniş, aydınlık ve ferah bir etkiye sahip. Yüksek kaideler üzerine yerleştirilmiş antik altı büyük sütun geniş mekânı görmeyecek şekilde kubbeleri taşıyor. Kemerlerde iki renk kullanılarak hareket kazandırılmış. Ulu camilerin genel karakteristiği gereği bu caminin ortasında da bir şadırvan var. Ahşap tavanlı müezzin mahfili şadırvanın üzerine altı küçük sütuna oturtulmuş.

İç mekânın arka kısmının üstü boydan boya mahfillerle çevrilmiş. Cami içinde hat levhaları ve kalem işleri yoğun bir şekilde kullanılmış olmasına rağmen, dağılışları göze batmayacak şekilde, dengeli bir süsleme oluşturulmuş. Ancak çiniler diyarının bu muhteşem eserinde mihrabın sağında dört karodan meydana gelmiş Kâbe tasvirli çini kompozisyonu dışında çini bulunmuyor.

Cami, dışarıdan üçer payanda ile desteklenmiş. Bu cephelerdeki yan girişler baldaken formunda tasarlanmış. Fotoğrafta doğu cephesi görülüyor.

Cami, dışarıdan üçer payanda ile desteklenmiş. Bu cephelerdeki yan girişler baldaken formunda tasarlanmış. Fotoğrafta batı cephesi görülüyor.

Ortada bir kubbe, yanlarda birbirine eşit olmayan aynalı tonozların örttüğü son cemaat yeri 19. yüzyılda camekânla kapatılmış.

Son cemaat yerine açılan kapı,

Son cemaat kapısının üst bölümünden detay.

Son cemaat yerindeki sivri kemerli cümle kapısı üzerinde iki onarım kitabesi bulunuyor.

Cümle kapısı üzerindeki onarım kitabeleri.

Dikdörtgen iç mekân, yüksek kaideler üzerinde iki sıradan meydana gelen altı mermer sütunla üç sahna ayrılmış. Mihrap eksenindeki sahın yan sahınlara göre daha geniş, kemer açıklıkları da daha yüksek tutulmuş.

Mihrap eksenindeki sahın yan sahınlara göre daha geniş, kemer açıklıkları da daha yüksek tutulmuş.

Kütahya’nın en geniş iç hacmine sahip camisi; iki büyük merkezî kubbe, altı yarım kubbe ve köşelerde dört küçük kubbeden meydana gelen bir üst örtü sistemine sahip.

Geniş bir iç mekânı olan cami; iki büyük merkezî kubbe, altı yarım kubbe ve köşelerde dört küçük kubbeden meydana gelen bir üst örtü sistemine sahip.

Ulu camilerin genel karakteristiği gereği bu caminin ortasında da bir şadırvan var. Ahşap tavanlı müezzin mahfili şadırvanın üzerine altı küçük sütuna oturtulmuş.

Cami içindeki şadırvan ve üzerine altı küçük sütuna oturtulmuş müezzin mahfili.

Cami içindeki şadırvan ve üzerine altı küçük sütuna oturtulmuş müezzin mahfili.

Cami harimindeki şadırvan.

Şadırvanın tavanındaki bezemeli pano.

Kuzeydeki mahfil tavanı ve şadırvan.

Kuzeydeki mahfilin kapı girişindeki bölümü.

İç mekânın arkadaki giriş kısmının üstü boydan boya mahfille çevrilmiş.

Giriş kısmındaki mahfil altından cami harimine bakış.

Caminin üst örtüsü ve pencere kenarları genellikle bitkisel ve geometrik motifli kalem işleriyle süslenmiş.

Caminin üst örtüsü genellikle bitkisel ve geometrik motifli kalem işleriyle süslenmiş.

Harimin güney cephesi.

Üst örtüden bir görünüm.

Merkezi kubbenin içten görünüşü.

Kubbe göbeği

Kubbeye geçişi sağlayan pandantiflerden biri.

Yan kapılardan biri.

Mihrabın sağında dört karodan meydana gelmiş Kâbe tasvirli pano.

Mihrap ve ahşap minber.

Mihrap nişi çokgen bir cephe ve piramidal örtülü olarak tasarlanmış.

Ahşap minber geometrik bir kompozisyona sahip.

Üçgen bir alınlıkla taçlandırılan mermer mihrap mukarnas dolgulu bir kavsaraya sahip. Kavsaranın iki yanı perde motifli kalem işleriyle süslenmiş.

Mihrap nişi çokgen bir cephe ve piramidal örtülü bir düzenlemeye sahip.

KAYNAK : Yenişafak