Yerli kalp motorunu çalıştırmak için para aranıyor

ABD’deki Maryland Üniversitesi Tıp Fakültesinden cerrah Bartley Griffith ve ekibi tarafından gerçekleştirilen domuzdan insana kalp nakli, bilim dünyasını heyecanlandırırken gözler kalp nakli bekleyenlere çevrildi.

Türkiye organ nakli bekleme listesine göre ülkemizde yaklaşık 1.500 kişi kalp bekliyor. Ancak pandemi şartları dışındaki dönemde yılda sadece yaklaşık 100 kişiye kalp nakli yapılabiliyor. 2021 yılının ilk altı ayında sadece 10 kişiye kalp takılabildi. Son evreye gelmiş acil kalp nakli bekleyen hastaların hayatta kalabilmesi için bir başka çözüm yolu ise yapay kalp.  

KAYNAK ENGELİNE TAKILDI

Şu anda sadece Amerika’da bir firmanın üretip pazarladığı yapay kalp cihazına Türk malı bir rakip geliyor. Ancak 2006 yılında başlayan ve hayvan deneyleri aşamasına gelen yerli yapay kalp projesi, finansal problemler dolayısıyla şu anda neredeyse durmuş durumda. Cihazın motorunun Türkiye’de üretilmesi için gerekli proje desteği olmadığı için çalışmalar akademik düzeyde ilerliyor.

İKİ ETAP SONRA İNSANLARA TAKILMAYA BAŞLANABİLİR

İstanbul Başkent Üniversitesi Hastanesi Kalp Nakli ve Yapay Kalp Merkezi Sorumlusu Prof. Dr. Süha Küçükaksu , Koç Üniversitesi Makine Fakültesinden Prof. Dr. İsmail Lazoğlu ve ekibi tarafından geliştirilen milli yapay kalp “İstanbul Kalbi i-Heart” adını taşıyor.

2017 yılında bir domuza takılan ve altı saat kan pompalamayı başaran milli yapay kalbin insan denemelerine başlayabilmek için iki önemli aşamayı geçmesi gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Küçükaksu “Yapay kalp cihazının boyutları son derece küçüldü ve kalp zarına implante edilebilecek hale geldi. Motor entegrasyonunun tamamlanması bekleniyor. Bu aşamadan sonra yapay kalbi mayıs haziran gibi koyunlarda deneyeceğiz. On koyuna takarak çalışmasını izleyeceğiz. Bu aşamalarda başarılı olursak gönüllü insanlarda denenecek hale gelecek” dedi.

CİHAZIN MOTORU İÇİN PARA YOK

TÜBİTAK tarafından 43 proje arasından seçilen yapay kalp projesinin 16 yıllık hayali olduğunu aktaran Prof. Dr. Küçükaksu, cihazın doktor, makine ve biyomedikal mühendisler tarafından geliştirildiğini belirterek, “TÜBİTAK’ın desteği ile cihazı belirli bir aşamaya getirdik. Ancak yapay kalp pompasının motorunun da Türkiye’de yapılmasına ilişkin verdiğimiz projeye onay alamadık. Motoru yapacak mühendislerimiz var ama bu bölüm için proje desteği olmayınca çalışmalarımız hız kesti. Biz yine de ağır aksak devam etmeye çalışıyoruz. Bu aşamaları geçebilirsek insanlarda denenmesi birkaç seneyi bulabilir. Ancak karşılaştığımız her engel millî yapay kalp cihazının insanların kullanımına sunulabilmesini erteliyor” ifadelerini kullandı.

“YABANCI FİRMALAR İSTİYOR AMA BİZ CİHAZIN YÜZDE 100 YERLİ OLMASINI İSTİYORUZ”

Cihazın geliştirilmesi ve pazarlanması için yabancı firmaların teklif verdiğini anlatan Prof. Dr. Küçükaksu, “İlerleyebilmek için görüşeceğiz ancak geliştirdiğimiz cihazın yüzde yüz yerli olmasını istiyoruz” dedi.

CİHAZ GELİŞTİRİLİRSE DIŞA BAĞIMLILIK ORTADAN KALKACAK

Türkiye’de yılda yaklaşık 10 bin kişinin son dönem kalp yetmezliği sebebiyle hayatını kaybettiğini söyleyen Prof. Dr. Süha Küçükaksu, bu hastaların üçte birinin yapay kalp takılarak hayatlarını yıllarca sürdürebileceklerini belirterek, “Biz bu grubu kurtarmaya çalışıyoruz. Ancak dövizdeki son yükseliş yapay kalp uygulamalarının durmasına sebep oldu. Diğer firmaların çekilmesi yüzünden ABD de sadece bir firma yapay kalp üretip pazarlıyor. Tek firma olduğu için fiyatı aşağıya çekmiyor. Bir yapay kalp cihazı 70-80 bin dolara geliyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bunun 300 bin TL’sini yani yaklaşık 20 bin dolarını karşılıyor. Geri kalan 50-60 bin doları aile vermek zorunda. Dolardaki artış, bunu imkansız hale getirdi. Hastalar zor durumda” dedi.