Vatandaş 17 Nisan’dan umutlu

Yeni Şafak ve Tvnet ekibi olarak 16 Nisan’da oylanacak 18 maddelik anayasa değişikliği teklifine ilişkin vatandaşların görüşlerini soruyoruz. İki ayrı ekiple birlikte yürütülen çalışma kapsamında bir ekip Anadolu’yu karış karış gezerken bir ekip de İstanbul ve Marmara Bölgesi’nde milletin nabzını tutuyor. Vatandaşlar ‘evet’ veya ‘hayır’ tercihlerinin gerekçesini anlatırken biz de 16 Nisan’a kadar sürecek çalışmalarımızda öne çıkan görüşler ve izlenimlerimizi paylaşıyoruz.

ESKİ TÜRKİYE’Yİ İSTEMİYORUZBugüne kadar genç-yaşlı, kadın-erkek yüzlerce vatandaşla biraraya geldik. Orta yaş ve üstü vatandaşlarımız en çok eski Türkiye’ye atıf yapıyor. Tüp, ilaç, yağ kuyruklarından 18 ayda 1 hükümetin değiştiği koalisyon günlerini iç çekerek anlatıyorlar. Özellikle o dönemlerde büyük mağduriyet yaşadıklarından ve eski devlet anlayışının halka değer vermediğinden şikayet ediyorlar. Esenler Meydanı’nda konuştuğumuz emekli Mehmet Menteş, bu durumu şu sözlerle anlatıyor; “Eskiden devlet yoktu. Devlet ne için? Millet içindir. Millet mağdur ediliyor, değer verilmiyor, eziliyordu. Ama millete sahip çıkacak olan devlettir. İşte devlet şimdi var. Milletine sahip çıkıyor. Yeni sistemle daha iyi olacak inşallah”

İKİNCİ SINIF İNSAN MUAMELESİ GÖRDÜKEski Türkiye denildi mi akla ilk gelen mağduriyetlerden biri başörtüsü zulmü. Bağcılar Meydanı’nda konuştuğumuz Burhan Taşkın bizzat eşinin yaşadığı zorbalığı şu sözlerle anlattı: “Hanımım İstanbul Üniversitesi’nde hemşireydi. Kemal Alemdaroğlu’nun rektörlüğü döneminde zorla başını açtırdılar. Boneyle çalıştı. Günlerce gözyaşı döktü. İnancı gereği yaşayanlara ikinci sınıf insan muamelesi yaptılar. Şimdi başörtüsü serbest. Ne oldu, ülke mi çöktü?”

Vatandaşlar, Yeni Şafak ve TVNET aracına yoğun ilgi gösterdiler.

MECLİS GENÇLEŞSİNMilletvekili seçilme yaşının 18’e düşürülmesi teklifini kimi eleştiriyor, kimi destekliyor. Balıkesir’de ele aldığımız konuyla ilgili işçi emeklisi Esenlerli Ercüment Kaya tecrübe edinilmeden vekil olunmaz gerekçesini dile getirirken, Ümraniyeli Fatma Özkan ve Cüneyt Ateş ise “Avrupa’nın en genç nüfusuna sahibiz. Bu gençlerden vekil mi olur diye eleştirmek, küçük görmek yerine her aile evladını genç yaşta milletvekili olacak şekilde eğitsin, yetiştirsin” diyor. Bağcılar sakini Kadir Kılıç ise “18’inde şehit olan milletvekili de olur” cevabını veriyor.

Cüneyt Ateş – Fatma Özkan

BATI’YA TEPKİ ÇIĞ GİBİ
Vatandaşlar Batı’nın ‘hayır’ kampanyasına öfkeli. Bursalı Reşit Çelik, “Avrupa’nın maskesi düştü. Açıkça ‘hayır’ cephesinde saf tutuyorlar. Biz de onların karşısındayız” diyor. Rıza Işık, “Avrupa’nın hayır dediğinde hayır yoktur. İstikrar için evet diyeceğiz ki yatırımlar artsın” yorumunda bulunuyor. Sakaryalı Yasin Hazal ise görüşlerini şiir gibi cümleyle aktarıyor: “Avrupa hayır diyorsa biz evet diyoruz. Ne Almanya, ne Hollanda burası Sakarya.”

Ezgi Sultan Şahinli

SANDIK VARSA TEK ADAMLIK OLMAZ
Sakaryalılar 18 maddelik teklifte en çok çift başlılığı kaldıran maddeyi beğeniyor. Sakaryalı Saniye Erdemir, “Bir adamın 2 eşi olsa o ev ne olur bir düşünün? Eş ile kaynana bile aynı evde ortak bir düzen sağlayamazken her ne kadar kendi partinden de olsa devlet yönetimde ortak bir düzen kurulamaz. Nasıl ki bir evin tek patronu olması gerekiyorsa bir devletin de tek yöneticisi olmalı” diyor. Güngörenli Ezgi Sultan Şahinli, “Seçimlerin 5 yılda bir yenilendiği ve cumhurbaşkanının halk oyuyla belirlendiği bir sistemde tek adamlık olmaz” görüşünde. Esenlerli Bahattin Damar da “Türkiye’yi kalkındıran Marmaray, şehir hastaneleri, savunma ve teknolojide yerli ve milli payın artması gibi projeler son yıllarda yapıldı” diyor ve mega projelerin devam etmesi, ülkenin daha çok kalkınması için ‘evet” diyeceğini belirtiyor. Beykozlu Abdülkadir Şengül ise, “Amerika ve Batı kendine esir bir Türkiye istiyorlar. Son günlerdeki rahatsızlıkları da bundan. O yüzden 16 Nisan’da aynı zamanda bağımsızlığımızı oylayacağız” vurgusu yapıyor.

Reşat Çelik (sağda)

İDDİALARI SORACAK MUHATAP BULAMIYORLAR
Meydanda, sokakta, parkta, çay ocağında biraraya geldiğimiz vatandaşların bir kısmı referanduma sunulan değişikliklerin ne getireceğinden habersiz. Evet diyenlerin 15 Temmuz’da Türkiye’yi işgalden kurtaran Erdoğan’a sonsuz kredisi var. Bu yüzden bu vatandaşların bir kısmı maddeleri inceleme gereği bile duymamışlar. ‘Hayır’ diyenlerin de neredeyse tamamı Erdoğan’a karşı oluşturulan düşmanlık ikliminden etkilenmiş. Hayır diyen 10 kişiden sadece 1’i tutarlı cümleler kuruyor. O cümlelerden de değişiklikleri tam anlamıyla bilmedikleri anlaşılıyor. AK Parti ya da MHP seçmeni olmayan aynı zamanda maddeler konusunda tam bilgi sahibi olmayan çok sayıda vatandaş kafası karıştırıldığı için ikna olmazsam sandığa gitmem diyor. Böyle düşünenler arasında çok çok az sayıda AK parti seçmeni de var.

Burhan Taşkın

SİSTEMİN ÇERÇEVESİ ÇİZİLMELİGaziosmanpaşalı Nurettin Yalçın ve Kemalettin Yoldurak, “Parlamenter sistem kötü ama çerçevesini biliyoruz. Yeni sistemle ilgili detaylı bilgi edinemediğim için kararsızım” cevabını verdi. Beykozlu Ömer Kaboğlu, “Yeni sistemde denetim ve adalet mekanizması sağlıklı bir şekilde nasıl işleyecek? Bir de neredeyse her yerden FETÖ’cu çıktı ama hala siyasi ayağına dokunulmadı. Bu yüzden de kızgınım yorumunda bulunuyor. Bahçelievlerli Salih Ceylan ise “Pek çok konuda kafamıza yatıyor ama detaylı izah edilmesi gereken maddeler var” diyor ve “Yeni sistemi bağımsız akademisyenler medyada veya rapor halinde yazılı olarak değerlendirmelerini paylaşmalı. Onlardan da fikir edinelim” önerisinde bulunuyor.

Saniye Erdemir

Önce bilinçlendirmeye “Evet”
Halkı araştırsın diyerek kendi haline bırakmak ‘evet’e kaybettiriyor. 2010’daki referandum öncesi evlere dahi gelerek referandumun anlatıldığını ve ikna olduğunu söyleyen vatandaşlar, yeni sistemin yeterince anlatılmadığı görüşünde. Recep Tayyip Erdoğan’a güvendiklerini belirtseler de ‘hayır’ cephesinin iddiaları seçmeni ikileme düşürüyor. Anadolu turumuz kapsamında partililerin çok yoğun çalışmalarına şahit olmadığımız gibi tanıtımların sadece meydanda kurulan bir çadır ve oradaki 3-5 kişiden ibaret kaldığını gözlemledik. Bu heyecansızlığın 2010 referandumunda yüzde 70’e ulaşan katılım oranını düşürebileceğini gördük. Vatandaşlar aklındaki soru işaretlerini cevaplayacak muhatap görmek istiyor. Özetle halk mevcut sistemin sorunlu olduğu konusunda hemfikir ancak yeni sistemi öğrenmek ve gönülden ikna olmak istiyor. Halkın son aşamada Erdoğan’ı ve milleti yalnız bırakmamak için evet diyeceğine ilişkin izlenimler de edindik.

Kadir Kılıç

KAYNAK : Yenişafak