Trump çıktı dünya kalıyor

ABD Başkanı Donald Trump’ın ülkesini İran’la 2015’te imzalanan nükleer anlaşmadan çekmesinin ardından mutabakatın tarafı olan P5+1 ülkeleri (Rusya, Çin, İngiltere, Fransa ve Almanya) metne sadık kalacaklarını ve prosedürün devam ettirilmesi gerektiğini vurguladı. Kararı ‘ekonomik savaş’ olarak nitelendiren Tahran yönetimi Trump’ın hata yaptığını belirtirken, Beyaz Saray’a sadece İsrail, Suudi Arabistan BAE, Bahreyn ve Yemen’den destek geldi.

EKONOMİK SAVAŞ BAŞLADI

Washington’ın nükleer anlaşmadan çekilme kararı sonrası ilk kez açıklama yapan İran’ın en yetkili mercii olan dini lider Ayetullah Ali Hamaney, “Trump sana İran halkı adına şunu söylüyorum: Sen bir hata yaptın” dedi. ABD Başkanı’nın konuşmasını ‘yüzeysel ve aptalca’ olarak niteleyen Hamaney, nükleer anlaşmanın tarafı olan Batı ülkelerinden garanti beklediklerini kaydetti. İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri de ABD’nin Suudileri yanına alarak savaş ilan etmek istediğini ancak askeri saldırı ihtimalinin olmadığını gördükten sonra ekonomik savaşa yöneldiklerini kaydetti.

Mutabakatın tarafı olan Almanya’nın Başbakanı Angela Merkel İran’la nükleer anlaşmanın sorgulanmaması gerektiğini söyledi ve “Bu mutabakata bağlı kalacağız. Taahhütlerini yerine getiren İran’ın da kalması için çabalayacağız” dedi. İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson Tahran uydukça kendilerinin de anlaşmadan çıkmayacağını ifade ederken, RTL radyosuna konuşan Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian ise “Biz sadık kalmak istiyoruz, İran’ın da anlaşma dahilinde kalmasını sağlamaya çalışacağız” diyerek anlaşmanın ölmediğini savundu.

KRİTİK GÜN PAZARTESİ

Le Drian ayrıca, Almanya, Fransa ve İngiltere dışişleri bakanlarının önümüzdeki Pazartesi günü İranlı yetkililerle bir araya geleceğini kaydetti. İran’ın bölge müttefiki Rusya’nın Dışişleri Bakanı Lavrov ülkesinin anlaşmaya sadık kalacağını aktarırken, Çin Dışişleri Bakanlığı da tüm taraflara sorumlu şekilde davranmaları, siyasi ve diplomatik yönlü çözümlere bağlı kalmaları çağrısında bulundu. Öte yandan, Suudi Arabistan, İsrail, Bahreyn ve BAE’nin ardından Yemen de Trump’a destek oldu.

İranlı vekiller anlaşmayı yaktı

Donald Trump’ın ABD’yi nükleer anlaşmadan çekmesinin ardından İran parlamentosunda gerçekleştirilen ilk oturumda Amerikan bayrakları ve anlaşma metni ateşe verildi. İran devlet televizyonunun haberine göre, dün sabah gerçekleştirilen oturumda Beyaz Saray’ın kararına tepki gösteren vekiller “Amerika’ya ölüm” sloganıyla kürsüyü işgal etti. Ülkenin dini lideri Ayetullah Hamaney’in “ABD çekilirse biz de anlaşmayı yakarız” sözüne atıf yapan vekiller, kağıda bastırdıkları Amerikan bayrağı ile nükleer anlaşma metnini yaktı. Oturumda söz alan Meclis Başkanı Ali Laricani de, “ABD’nin anlaşmadan çekilmesi, Trump’ın sorun çözmek için akli kapasitesinin olmadığını gösterdi” diyerek Washington’a tepki gösterdi.

Şimdi ne olacak?

Washington’ın nükleer anlaşmadan çekilmesi ile birlikte ABD’nin İran üzerindeki ekonomik yaptırımları yeniden gündeme geldi. ABD Hazine Bakanlığı önceki gün Tahran’a yönelik yaptırımların 90 ve 180 günlük periyotlarla yeniden uygulanmaya başlanacağı duyururken, Avrupalı devletlere de İranlılarla ilişkileri sonlandırın mesajı verildi. Beyaz Saray’ın planına göre, ilk yaptırım paketi 6 Ağustos’ta devreye girecek ve bu tarihten sonra İran hükümeti, ABD doları satın alamayacak. Değerli maden ticareti de yasaklanırken, 4 Kasım’da devreye girecek ikinci yaptırım paketinde ise İran’dan petrol ve türevlerinin satın alınmasına kısıtlama getirilecek.

Suudiler zararı üstlenmeye hazır

ABD Başkanı Donald Trump’ın, İran ile varılan nükleer anlaşmadan çekileceğini açıklamasının ardından, Suudi Arabistan, ‘petrol arzında oluşabilecek açıkları’ kapatmak için işbirliği yapabileceğini açıkladı. Ülkenin resmi haber ajansı SPA’ya konuşan bir Enerji Bakanlığı yetkilisi, ülkesinin, ‘oluşabilecek arz açıklarının etkisini azaltmak için, OPEC içinden ya da dışından büyük üreticiler ve tüketici ülkeler ile iş birliği’ yapabileceğini söyledi. Trump’ın kararından memnun olduklarını duyuran yetkili, “Suudi Arabistan, petrol piyasalarında istikrarın korunacağını taahhüt ediyor” dedi. 

KAYNAK : STAR GAZETESİ