Sırplar taş üstünde taş bırakmadı Boşnaklar o taşları toplayıp sakladı

Saraybosna’ya ne zaman gitsem, hala yaralı bir şehirle karşılaşıyorum.1992-1995 Bosna Hersek savaşından bu yana 22 yıl geçti, ancak, Bosna’da binalar, evler, duvarlar hala mermi ve top delikleriyle dolu. Silinmeyen o izler, o yaralı bilinç hala tazeliğini koruyor…

Bosna Savaşı esnasında Sırpların öncelikli hedefleri arasında Osmanlı yadigarı dini yapılar da vardı. Çünkü o dini yapılar ki o güzeller güzeli şehrin Müslüman kimliğinin tapu senetleriydi. Bu yüzden ilk hedef, tek tek Müslüman Boşnaklar olduğu kadar, Bosna’nın tarihi kimliğiydi…

Şimdilerde Balkan coğrafyasında yok edilen tarih yeniden inşa ve restore edilmeye çalışılıyor. Türkiye bu konuda hem Vakıflar Genel Müdürlüğü, hem de TİKA eliyle önemli projelere imza atıyor. Bugüne kadar, savaşta tahrip edilen, bombalanan camiler, hanlar, hamamlar, medreseler küllerinden yeniden doğuyor.

Bunun son örneği haftasonunda gerçekleşti. Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem, ekibiyle birlikte bir dizi temel atma ve restorasyon protokolleri için başkent Saraybosna ve Sırp özerk bölgesi Banja Luka’da idi. 

BİR VEFA ÖRNEĞİ

Bosna Hersek İslam Birliği Başkanı Husein Kavazovic, Türkiye’nin Saraybosna Büyükelçisi Haldun Koç, etkinlikler boyunca Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem ile birlikte çalışmalara katıldı. Konuşmalar yapılıp mesajlar verildi.

Banja Luka’da savaş esnasında dönemin Sırp askerlerince yok edilen 16 camiden biri olan Arnavudiye Camisi (1594-1595) Vakıflar Genel Müdürlüğünce yürütülecek rekonstrüksiyon çalışmaları kapsamında aslına uygun olarak yeniden yapılacak. 

Caminin temel atma töreni esnasında ise göz yaşartıcı sahneler yaşandı. 

Arnavudiye Cami (1594-1595) Ferhat Paşa’nın defterdarı Ha san Efendi tarafından yaptırılan bir Osmanlı yadigarı. Bir vakıf eser olan Cami, savaş esnasında Sırplarca temellerine dinamit konularak yerle bir edildi. Taş üstünde taş kalmadı, hatta bombalanmış caminin taşları şehrin en uzak noktalarına savrulup saçıldı. Banja Luka’da az sayıda kalan Boşnak’ın, Osmanlı yadigarı caminin yok olup gitmesine gönlü razı olmadı. 

Etrafa saçılan cami parçalarını çıplak elleriyle evlerine taşıyıp, yıllar yılı kıymetli bir hazine gibi sakladılar.

Ne zaman ki Türkiye’nin Cami’yi yeniden inşa edeceğini duydular, çeyrek asırdır sakladıkları irili ufaklı cami taşlarını, yetkililere teslim etmeye başladılar.

ŞÜKÜR VE GURUR

Ve şimdi, temelleri atılan bu tarihi cami, 16 yüzyıl ile 21. yüzyılı birbirine bağlayacak. Yani, 1594’ten yadigar kalan yaralı taşlar, yeni caminin temellerinde, duvarlarında, uygun olan süsleme kısımlarında kullanılacak.

Bosna Hersek’in ve Türkiye’nin bugünleri görmesi kolay olmadı elbette. Vatanımızın siyasi ve ekonomik İstikrarı yalnızca Türkiye’yi büyütüp güçlendirmekle kalmıyor; tüm bir coğrafyamızda mazlum milletlerin de umutlarını yeşertiyor. 

Cami temel atma törenini izlemeye gelen 70 yaşında bir Boşnak kadın, ‘Bugünleri gösteren rabbime şükürler olsun’ diye ağlıyordu. Hem onun göz yaşlarında hem de genç bir Boşnak kızının geleceğe bakan gözlerinde aynı asil gurur vardı. 

Balkanlarda an itibariyle daha başka inşa ve ihya faaliyetleri de yürüyor. Bir başka yazıda anlatmak üzere… Allah, Müslüman yurtlarını ezansız bırakmasın.

KAYNAK : STAR GAZETESİ