Şiir kitapları zirvede, yeni ‘şairler’ nerede?

Türkiye’de neşredilen şiir kitabı sayısı son yıllarda büyük bir yükseliş içerisinde… 2017 yılında 2 bin 359 şiir kitabı neşredilirken, bu rakam geçen sene 3 bin 844’e çıktı. Ancak en çok satılan şiir kitaplarının çoğu eski şairlere ait. Usta şairler ise nitelik eksikliğinden yakınıyor.

Dünya Şiir Günü her sene olduğu gibi 21 Mart’ta, yani bugün kutlanıyor… Türkiye’de eskiden beri “Şiir bitti mi?” tartışmaları yapılsa da, son yıllarda şiir kitaplarının basımında büyük bir artış var. ından gazetemizin edindiği datalara göre; 2017 yılında 2 bin 359 şiir kitabı için ISBN alınırken, bu rakam geçen sene 3 bin 844’e çıktı. Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Kenan Kocatürk de “Şiir kitaplarının basımı ve satışı noktasında baktığımızda son dört beş yıldır ciddi bir artış görülüyor. Eskiden yayınevleri şiir kitaplarını basmaktan imtina ederlerdi. Fakat son dönemlerde, büyük yayınevlerince Turgut Uyar, Edip Cansever, Nazım Hikmet, Şükrü Erbaş gibi şairlerin kitapları tekrar tekrar basılmaya başladı” ifadelerini kullandı. Fakat en çok satan şiir kitaplarına baktığımızda yine eski şairlerin eserleri ilk sıralarda yer alıyor. Biz de Dünya Şiir Günü’nde edebiyatçı ve şairlere durumu sorduk…

Şair Nurullah Genç, şiir kitaplarının sayısının artmasını ihtiyatlı sözlerle değerlendiriyor: Yaşadığımız kaotik, sıkıntılı dönemin insanları şiire çektiğini söyleyebiliriz. Şiire dönmek de insanın özüne dönmesinin tabii bir sonucudur. Fakat bakalım önümüzdeki yıllarda bu yeni şiir kitaplarının kaç tanesi okunmaya devam edecek? Son asırda kalpten uzaklaşmış, lirizmden kopmuş, daha ziyade dil ve akıl oyunlarıyla yazılmış şiirler Türkiye’de boy gösterdi. Ama bu şiirler, kitaplarda kalıyor, okunmuyor. Bize ait hislerin, düşüncelerin içinde yer aldığı şiirleri yazan şairleri yetiştirmekte zorlandığımız bir hakikat. Ancak inanıyorum ki, bu millet kendi özüne döndükçe şiirde dünyaya yeni sözler söyleyecektir.

Türkiye’de yıllara göre ISBN alınan şiir kitabı sayısı. (Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı)

Şair Arif Ay ise “Türkiye’de çok şiir yazılıyor ama bu kadar eserin içerisinden çok azı gerçek şiirin özelliklerini taşıyor” diyor ve sözlerine şöyle devam ediyor: Şiir yazanların çoğu şiirin ne olduğunu bilmeden, kendinden evvel yazılanlara bakmadan şiir kaleme alıyor. Geçmişte yazılanların çok gerisinde kalan kitaplar ortaya çıkıyor. Bugün Türkiye’de en çok satan şiir kitapları arasında Cemal Süreya, Edip Cansever gibi “İkinci Yeni’’ şairlerinin eserleri yer alıyor. 2000 sonrası şiirde okuru cezbedici, kuşatıcı yapı ne yazık ki geriledi. Ama değer kaybetmesi, şiirin öldüğü anlamına gelmez. Bu enkazdan çok daha gür sesli iyi şairler çıkacaktır. Arif Ay problemin sebebini ise şu ifadelerle değerlendiriyor: Eski dönemlerde şairler ekol içerisinde topluma kendi sözlerini duyurabiliyorlardı. Şimdi böyle yapılar kalmadı. Herkes kendi çalıp, kendi söylüyor. Ciddi manada eleştirmen eksikliğinin de bu durumda rolü var. Mesela benim 18 yaşımda kaleme aldığım ilk kitabımın üzerine, Behçet Necatigil değerlendirme yazmıştı.

Edebiyatçı Rasim Özdenören ise “Türkiye’de her yazar önce şiirle edebiyata başlar, sonra kendi alanını belirler. Biz, şiirsel bir ifadesi olan Orhun Kitabelerinden divan edebiyatı ve bugüne kadar meramımızı şiirle ifade ettik. Şiir kitaplarındaki yükseliş, şaşırılacak bir durum değil. Savaş ve kıtlık zamanlarında şairler çoğalır” şeklinde konuşuyor.