Sihirli Bir Albüm: Hafız Burhan

İBB Kültür A.Ş. sesinin şiddetinden mikrofonların patladığı, bu sebeple stüdyonun köşesinde mikrofona sırtını dönerek okumak zorunda kaldığı anlatılan, Cumhuriyet tarihinin ilk ses sanatçılarından ve klasik musikinin duayenlerinden Hafız Burhan’ın seslendirdiği gazel ve şarkılardan oluşan bir albüm hazırladı. Albüm Hafız Burhan Sihirli Ses ismi ile yayınlandı.

Yapım yönetmenliğini İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Türk Musikisi Devlet Konservatuarı Öğretim Üyesi Mehmet Bitmez’in üstlendiği albüm 11 eserden oluşuyor. Sanatçının sesi ile meşhur olan mersiye Makber, bir İstanbul türküsü olan Kadifeden Kesesi, Söyleyin Güneşe Bugün Doğmasın, Bir Gönülde İki Sevda Olmaz, Gönlümü Aşka Salan albümde yer alan eserlerden bazıları.

Plakları ile zengin olan tek gazelhan

23 Mayıs 1897’de İstanbul Aksaray’da doğan Hafız Burhan, küçük yaşlarda sesinin güzelliğiyle dikkatleri üzerine topladı. Mukabele, mevlid, mersiye okumaya, zâkirlik ve müezzinlik yapmaya başladı. Ardından İstanbul Radyosu’nun kurulusunda görev aldı. Dârütta’lîm-i Mûsikî kadrosunda çalıştı. Beşiktaş’ta bir plâkçı dükkânı açarak Columbia şirketi temsilciliği yaptı. Yurt dışında Atina ve diğer kentlerde konserler verdi. İstanbul’da çeşitli fasıl topluluklarında hanendelik yaparak zamanla kendi adına bir grup kurdu. Burada sanat icrasına devam etti.

Müezzinliğin en güzel örneklerini verdi

Hafız Burhan’ın okuduğu eserler, Türk mûsikîsi yakın tarihinin dinî ve din dışı sahada olan nâdir icraları arasındadır. Muzika-i Hümâyun’da bulunduğu sırada muallim İsmail Hakkı Bey, Zâti Arca ve Lemi Atlı’dan faydalanmıştır. Parlak ve tenor bir sese sahip olan Hafız Burhan, gerek minarede ve cami içerisinde okuduğu ezanlarla, gerekse Ayete’l-Kürsi ve büyük âminlerle müezzinliğin en güzel örneklerini vermiştir. Mevlid okumada ise ayrı bir kabiliyeti vardır.

Hafız Burhan, plakları ve konserleriyle şöhret ve zenginliğe ulaşan tek gazelhandır. Klasik müzik ve şarkı tekniği konusunda ciddi bir eğitim görmese de, gür, sıcak ve parlak sesi ile kişisel bir üsluba ulaşmış, plâklarında günün moda sarkılarını yorumlamıştır.

Türkiye’nin ilk otomobil sahiplerindendi

Hafız Burhan’ın çok sayıda plak doldurduğu ve sayısının tam olarak tespit edilemediği söylenir. Sanatçı sadece Columbia plâk firması için yüze yakın plak yapmıştır. Öyle ki firma, Hâfız Burhan’ın sesinden elde ettikleri kâr sebebiyle kendisine bir araba hediye etmiş, bu da onu Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk otomobil sahiplerinden biri yapmıştır.

Kendisi de bir dönem Beşiktaş’ta plakçı dükkânı açan Hafız Burhan daha sonra bu dükkânı kapatmış ve sahnelere geri dönmüş.

Columbia plâk şirketi, sanatçının vefatından sonra, Hafız Burhan’a vefa borcu olarak, 1970’te seçme eserlerinin yer aldığı bir plak çıkarmıştır.

Film müzikleri de yaptı

Yapmış olduğu bestelerle Türk sinema filmlerinde de yer alan Hafız Burhan’ın ünü Türkiye sınırlarını aşmıştır. Ayrıca birkaç şarkı besteleyerek birçok Türk filminin müziğini hazırlamış olan sanatçının plaklarında daha çok Bacanos kardeşler eşlik etmiştir.

Halk arasında “Makber” olarak anılan mersiye, Hafız Burhan’ın essiz icrası ile meşhur olmuştur. Onun üslubu günümüz sanatçıları tarafından da örnek alınmaktadır.

Kalbi, kendi sesine dayanamadı

1934’teki soyadı kanunundan sonra “Sesyılmaz” soyadını alan Hafız Burhan, 18 Nisan 1943 tarihinde, Mareşal Fevzi Çakmak’ın kızının mevlidini okumak için Ankara’da Hacı Bayram Camii’nde iken, mevlid sırasında vefat etmiştir.

Hafız Burhan’ın ölümünün de sesi yüzünden olduğu, mevlid esnasında çok tiz perdelerde gezindiği ve kendi sesine kalbinin dayanmadığı anlatılır.

Dik ve geniş bir sese sahipti

20. yüzyılda yetişmiş en önemli ve güçlü seslerden kabul edilen Hafız Burhan’ın sesi parlak, dik ve geniştir. Sesinde olağanüstü varyasyonlar yaparak birbirinden farklı figürler ortaya koymuştur. Cümlelerin arka arkaya sıralanmasında hiçbir ses kırılmasına rastlanmaz. Pesten başlayan ve en tiz seslere ulaşıncaya kadar melodilerde ve perdelerde asla falso ses çıkarmaz.

Mezarı Yahya Efendi Dergâhı’nda!

Hafız Burhan, gazel okuma geleneğinden daha ziyade şarkı okuması ile ün kazanmıştır. Özellikle şarkı okumaları ve gazellerde üstün bir başarı ortaya koymuştur. Lemi Atlı ve Sadettin Kaynak gibi dönemin büyük ustalarından feyz almış olması onu bu alanda önemli kılmaktadır.

Mezarı İstanbul Beşiktaş’taki Yahya Efendi Dergâhı haziresindedir.

KAYNAK : Haber7