Kripto için korkutan uyarı: Bu sefer farklı

Kripto para tüccarları piyasanın ciddi bir şekilde eridiği, 1000’den fazla çalışanın işinden olduğu ve sektörün ‘kripto kışının’ eşiğine geldiği bir haftanın ardından daha büyük bir kriz için hazırlanıyor.

Yükselen enflasyon, küresel merkez bankalarının faiz oranlarını artırması ve teknoloji hisselerindeki düşüş kripto para piyasalarında 2021’in Kasım ayından bu yana olağanüstü düşüşleri tetikledi. Kripto piyasalarında aylardır devam eden düşüşler geçtiğimiz hafta kripto platformları Celsius ve Babel’ın para çekimlerini dondurmasına ve Coinbase’in çalışanlarının beşte birini işten çıkaracağını açıklamasına yol açtı. Söz konusu haberler kripto para birimlerindeki düşüşleri hızlandırdı. Geçtiğimiz hafta sonu Bitcoin 2020’den bu yana görülmeyen seviyelere gerilemiş ve 20 bin doların altına düştü.

Financial News’in haberine göre Avrupa’nın en büyük varlık yöneticisi Amundi’nin Baş Yatırım Sorumlusu Vincent Mortier kripto para birimleriyle ilgili açıklamasında, “Parlak bir gelecek tasavvur etmek şimdilik mümkün değil. Kripto para birimlerinin çoğuna olan güven ağır bir biçimde hasar gördü” ifadelerine yer verdi. Amundi Bitcoin’e yatırım yapmıyor. Dev yatırım firmasından kripto para birimlerine ilişkin daha önce de eleştirel yorumlar gelmişti.

Kripto para birimlerindeki çöküş geçtiğimiz ay sabit coin (stablecoin) terraUSD ve kardeş para birimi Luna’nın çöküşüyle birlikte güçlenmişti. Bitcoin geçtiğimiz hafta %30’luk düşüş kaydetti. 18.948 dolara kadar düşen Bitcoin yeni haftada bir miktar toparlandı. 20 bin dolar sınırını tekrar geçen Bitcoin Pazartesi günü itibariyle 20.500 dolar civarında hareket ediyor.

1,4 trilyon dolarlık varlığın yöneticisi olan PGIM’in Tematik Araştırmalar Başkanı Shehriyar Antia, “Bu çöküş farklı hissettiriyor. Bu sever zayıflıklar daha derin ve tüm sistemi sarsıyor” ifadelerine yer verdi.

Kripto para firması GlobalBlock Analisti Marcus Sotiriou da bu karamsarlığı paylaşıyor: “Şu an insanların açgözlülüğünün etkisini ve kaldıraçların aşırı kullanımını görüyoruz. Bunun burada biteceğini sanmıyorum” dedi.

Sotiriou “kripto kışı”nın başladığını ve bu sürecin kripto fiyatlarında sürekli düşüşlerin yaşandığı Ocak 2018 yılıyla benzerlikler taşıdığını söyledi. Kripto uzmanına göre Celsius’taki krizin “büyük bir zincirleme etkisi” olabilir. Sotiriou, “Aynı kaderi paylaşacak benzeri şirketler var” ifadelerine yer verdi.

İngiltere’de listelenen sigorta şirketi Aviva’nın varlık yönetimi kolu, kripto piyasasındaki krizin diğer varlık sınıflarına yayılması riskleri nedeniyle dijital varlıkları yakından takip ediyor. Aviva kripto paralardaki uzun süreli gerilemelerin bankalar gibi bu piyasaya yatırım yapan bazı kurumları olumsuz etkileyebileceğini belirtiyor.

Aviva Investors Çoklu Varlıklar Ekibi Portföy Yöneticisi Guillaume Paillat, “Geleneksel bankalar kripto para birimleriyle daha ilişkili hale geldi. Bazı ticaret masaları negatif rakamlar göstermeye başlarsa bu bizim gibi yatırımcıları da etkiler” ifadelerine yer verdi.

Coinbase bu ay 1100 çalışanının işine son verdi. Kripto borsası, Goldman Sachs, JPMorgan ve BlackRock gibi firmaların eski çalışanlarına yaptığı yüzlerce iş teklifini de geri çekti. Crypto.com ve BlockFi’nin de 400 kişiyi işten çıkardı. Kripto borsası Gemini, işgücünün %10 oranında düşürmeyi planlıyor.

Düzenleyici kurumlar da uzun bir süredir kripto para piyasalarına gözlerini dikmiş durumda. ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu Başkanı Gary Gensler, daha önceki bir açıklamasında sektörü “Vahşi Batı” ile karşılaştırmıştı. Sektörün denetim eksikliği piyasayı spekülasyonlara açık hale getiriyor ve bu durum en fazla perakende yatırımcıları ediyor. Sektöre ilişkin denetlemelerin en son yansıması ise Brezilya’da görüldü. Kripto borsası Binance, yeni merkez bankası politikalarının ardından Brezilya’da para çekme ve mevduat işlemlerini askıya aldı.