Hürjet için tarih verildi

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) Genel Müdürü Temel Kotil, Hürjet projesinin geldiği basamak, seri üretim süreci ve Malezya’da katıldıkları ihaleye ait sorularını yanıtladı.

Hürjet prototiplerinin imalatını yaptıklarını 1-2 ay içinde uçağı bütünüyle gösterebileceklerini söz eden Kotil, “18 Mart 2023’te de birinci uçuşu emniyetli formda yapacak. Tünelin ucuna, çıkışa geldik” dedi.

Hürjet için devlet proje açmadan çalışmalara başladıklarını belirten Kotil, şöyle konuştu:

“Milli Muharip Uçak (MMU) yıllar evvel planlandığı vakit aslında evvel bir jet eğitim uçağı vardı. Hürkuş’un devamı olsun diye ismini Hürjet koyduk. Sonra da MMU vardı. Niçin bir silsile var? Hürjet daha küçük, daha düşük maliyetli, daha evvel yapılabilir, üzerinde öğrendiklerimiz var. İkisi de süpersonik, birebir kategoride, biri küçük, oburu büyük. Bunu yapmamızı Savunma Sanayii Liderimiz İsmail Demir söyledi. 2016 yılında misyona başladığımda birinci konuşmamız buydu. Birinci yaptığım, Hürjet’in evrakını, yapılan çalışmaları aldım, İdare Konseyimize gittik. İdare Konseyimiz takviye verdi ve Hürjet’e başladık.”

Hürjet Projesi’ni MMU’nun önüne koyduklarını lisana getiren Kotil, burada öğrenilenleri ulusal savaş uçağına transfer edeceklerini söyledi. Kotil, projeler üzerinde 2 farklı genel müdür yardımcılığının çalıştığını ve daima irtibat halinde olduklarını kaydetti.

“SSİK’te bizi onore ettiler, sipariş verdiler”

MMU takımının çok süratli büyüdüğünü ve 1000 mühendisi geçtiğini anlatan Kotil, bu sayının 3 bine çıkacağını tabir etti. Kotil, Hürjet için bu kadar büyük bir gruba gereksinim olmadığını aktardı.

Temel Kotil, “Hürkuş’u yapmışız, Hürjet’i bitiriyoruz, gerisinden Ulusal Muharip gelecek. Aslında sıra buydu. Hürjet yoktu süreçte. İsmail Demir Liderim koyun dedi, koyduk. Bu ortada da Savunma Sanayii İcra Komitesinde (SSİK) bizi onore ettiler, sipariş verdiler. Doğal sipariş bekliyorduk aslında lakin 2018’den beri devamlı projeyi öz kaynakla götürmek o kadar kolay olmuyor. İrtibat ismine da olmuyor. O açıdan bizim için biraz duygusal boyutu da var.” diye konuştu.

Projenin seyrine ait de bilgiler veren Kotil, evvel 4 prototip yapılacağını ve bunların uçuş testlerinde kullanılacağını söyledi.

Kotil, “Seri üretim sürecinde birinci yıl 6-7 uçak yapıp, sonraki yıldan itibaren ayda 2, yılda 24 uçak yapmayı hedefliyoruz. Malezya ihalesi de 2025’te teslimat içeriyor. 2025’ten sonra her ay 2 Hürjet hangardan çıkıp müşteriye teslim edilecek.” dedi.

“(18 uçaklık Malezya ihalesi) Hürjet’e güveniyoruz, herkesle yarıştırırız”

Hürjet’in de katıldığı Malezya’daki 18 uçaklık hafif taarruz uçağı ihalesine yönelik soruları da yanıtlayan Kotil, uzun müddettir uçan rakip uçaklar karşısındaki savlarını ortaya koydu.

Bu yüzyılda bilgiye çok daha çabuk ulaşabildiğine işaret eden Kotil, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Gençliğimizde bir kuruluşun uçak yapabilmesi için bir tarihçeye sahip olması gerekiyordu. Daha evvelden uçak yapmış, ona nazaran üretimler, testler gerçekleştirmiş olmak gerekiyordu. Bu 1970’lerin durumuydu, üstünden 50 sene geçti. Mühendislik yazılımları çok daha yetenekli, vakitle geliştiler. Yapay zekayla işler daha kolay, tarihçeye de pek gereksinim kalmadı. Zira bilgisayarda simülasyon yaparken gerçeğe çok yakın sonuç bulunuyor. Rüzgar tünelinde bunlar test ediliyor. Herkes yapabilir fakat yapmak istemeniz gerekiyor. Sayın Cumhurbaşkanımızın dirayeti olduğu için bunları yapıyoruz. Dirayet, finansman, dilek ve genç işçi gerekiyor. Hürjet’e güveniyoruz. Herkesle yarıştırırız onu, her ihalede varız. Malezya ihalesinde de varız. Gidip anlatıyoruz yetkililere. O denli bir teklif verip geri çekilmiş değiliz. Bu bahiste Malezya’ya 3 kez ben gittim, artık dördüncü gidişimi yapacağım ve eserimize inanıyoruz.”

“Fiyatında da teknolojisinde de teslimatında da varız”

Artık Türkiye’nin de referans verilebilecek bir ülkenin yaptığını yapabilecek düzeyde olduğunu lisana getiren Kotil, yürüttükleri çalışmalarla birebir vakitte bu çalışmaları yapacak mühendisleri yetiştirdikleri belirtti.

Hürjet’in rakipleri karşısında en yeni teknolojilerle geliştirilip üretildiğine işaret eden Temel Kotil, şunları kaydetti:

“Bir uçak 10 sene evvel tasarlandıysa ben ona 10 sene sonra rakip uçak tasarlıyorsam benim uçağım ondan yeterli olur. Kullandığımız metot, yaklaşımlar birebir lakin 10 sene içinde değişen materyal, imalat teknikleri var. Onun için son yapılan bir öncesinden düzgün olur. Buna herkes inansın. Onun için Malezya ihalesinde varız, inşallah nasip olur. Kampanyamızı yürütüyoruz. Fiyatında da teknolojisinde de teslimatında da varız.”