CRP nedir? CRP yüksekliği hangi hastalıkların habercisidir?

Karaciğerde üretilen CRP vücuttaki iltihaplanmayı gösterir. C-reaktif protein olarak anılan CRP yüksekliği en çok arananlar arasına girmiştir. CRP değerlerinde yaşanan alçalma ve yükselmeler birçok hastalığın habercisi olabilir. Kanserin seyrini ölçen CRP ayrıca beyin hastalıkları Alzheimer, Parkinson gibi Tip 2 diyabet gibi hastalıkların da ortaya çıkmasına vesile olabilir. Normal bir kan tahlilinde ortaya çıkabilen CRP değeri hakkında merak edilenler haberimizde. Peki, CRP yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir? İşte, detaylar…

CRP DEĞERİ NEDİR?

Yüksek duyarlıklı C-reaktif protein (hs-CRP) ve ultra-duyarlı C-reaktif protein (us-CRP) olarak da adlandırılan CRP değeri karaciğer tarafından üretilen bir maddedir. Kandaki yüksek düzeyde CRP, inflamasyonun bir göstergesidir.

CRP, karaciğer tarafından üretilen karmaşık bir protein setidir. Bağışıklık sistemini etkileyen herhangi bir alanda büyük bir enfeksiyon veya travma oluştuğunda vücudunuz daha fazla CRP üretir. Altta yatan tıbbi bir nedene bağlı olarak, yaşam biçimi alışkanlıkları ve genetik, üretilen CRP miktarını düzenler.

Enfeksiyondan kansere kadar çok çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. CRP değerinin yüksekliği birçok hastalığı haber verirken, düşük olması çok fazla problem teşkil etmez. Özellikle göğüs, akciğer ve sindirim sisteminde ortaya çıkan kanserler – kötü huylu tümörler CRP yüksekliğine neden olabilir.

CRP NORMAL DEĞERİ KAÇ OLMALIDIR?

Genel olarak, düşük bir C-reaktif protein seviyesi, vücutta daha az enflamasyon olduğunu gösterdiğinden, yüksek olandan daha iyidir. C-reaktif protein, bir litre kanın (mg / L) miligramında CRP olarak ölçülür. 

– CRP’nin sağlıklı bir bünyede beklenen normal değer aralığı litrede 0 – 0,5 miligram arasıdır.

– Anlamlı bir yükseklik belirtmesi için 5-10 mg/L’nin üzerinde yer alması gerekir.

* Bir CRP (C-reaktif protein) testi, doktorların kalp hastalığı veya inme riskinizi belirlemesine yardımcı olabilir.

* Bir Harvard araştırması, CRP’nin kadınlarda koroner sorunları öngörmede kolestrolden daha etkili olduğunu bulmuştur.

* Gebelik, artrit, lupus, pnömoni ve kanser özellikle yüksek CRP’ye neden olabilir.

CRP YÜKSEKLİĞİ NE ANLAMA GELİR?

Vücutta iltihap olduğunda kandaki CRP yükselir. CRP yüksekliği vücut iltihabı ile ilgili özel bilgiler sağlamaz. Örneğin iltihabın nerede olduğunu söylemez. Ancak birçok çalışmada CRP yüksekliği kalp – damar sorunları ile birlikte görülmüştür. CRP yüksekliği bazı iltihaplı hastalık sorunların ortaya çıktığı veya tedavilerinin etkili olmadığı anlamına da gelebilir. CRP değeriniz yüksek çıktıysa doğru teşhis için aşağıdaki testlerinde yaptırılması istenebilir;

– Elektrokardiyogram (EKG)

– Ekokardiyogram

– Stres testi

– Koroner arterlerin BT taraması

– Kalp kateterizasyonu

CRP YÜKSEKLİĞİ NEDEN OLUR?

Kalp Sorunları:

Kalp ve damarlara ilişkin sorunlar CRP yüksekliğine neden olabilir. Risk düzeyi ile CRP değerleri arasındaki bağlantı şu şekildedir:

* Litrede 1 miligramdan az olan CRP: Düşük risk
* Litrede 1 – 3 miligram arası olan CRP: Orta seviyeli risk
* Litrede 3 miligramdan fazla olan CRP: Yüksek risk
* Litrede 10 miligramdan yüksek olan CRP: Kalp krizi veya damar içi pıhtı sonrası felç gibi ani gelişen bir kalp sorunun varlığını gösterebilir veya buna neden olabilir.

Aşağıdaki etkenlerin varlığında kalp sorunları görülebilir:

– Yüksek tansiyon
– Şeker hastalığı
– Tütün mamulleri kullanmak
– Yüksek kolesterol
– İlerlemiş yaş
– Aşırı kilolu olmak

*Uzmanlar CRP yüksekliğinin bu etkenlerden bağımsız bir kalp sorunu riski olup olmadığı konusunda görüş birliği içerisinde değillerdir.

Genel Nedenler:

Aşağıdaki etkenler vücutta farklı özelliklerde iltihaba neden olarak CRP yüksekliğine yol açabilirler:

– Yanıklar
– Darbe almak, yaralanmalar
– Enfeksiyonlar
– İltihaplı eklem sorunları
– Bazı tür kanserler: Özellikle göğüs, akciğer ve sindirim sisteminde ortaya çıkan kanserler – kötü huylu tümörler

Çevresel Nedenler Ve Yaşam Tarzı

Günlük hayatta karşılaşılabilecek veya kişinin yaşam tarzı haline gelmiş aşağıdaki sorunlar da CRP yüksekliğine neden olabilir:

– Sigara dumanına maruz kalmak
– Çok hareketsiz olmak
– Aşırı miktarda duygusal veya fiziksel stres altında olmak
– Çok miktarda işlenmiş gıda tüketmek
– Çevresel toksinlere maruz kalmak

Aşağıdaki etken ve koşullar da CRP yüksekliğine neden olabilir:

– Cerrahi müdahale sonrası
– Hormon terapileri
– Metabolik sendrom: İnsülin direnci ile tetiklenerek birçok farklı sorunun zincirleme ortaya çıkarabilen, tüm vücudu ilgilendiren (sistemik) hastalık
– Doku yaralanmaları
– Doku ölümü
– Organ nakillerinde organın vücuda uyum sağlayamaması

CRP YÜKSEKLİĞİ NASIL DÜŞÜRÜLÜR?

Antioksidan özelliğe sahip olan C vitamini, E vitamini ve beto karoten içeren meyve-sebzelerin aşırıya kaçmadan tüketilmesi faydalı olacaktır. Hemen anında düşürmek için gerekenleri ancak uzman doktorlar yapabilir. Kalp damar sorunlarının risk etkenlerini gidermeye odaklanan tedavi yöntemleri uygulanır. Ayrıca beslenme önerileri ve ilaç tedavisi de uygulanabilir.

İşte, CRP değerini düşürmek için yapılabilecekler;

* Düzenli egzersiz

* Uygun diyet

* Sigara bırakma programı

* Yüksek kolesterolü olan kişiler için statin adı verilen kolesterol düşürücü ilaçlar

* Tip 2 şeker hastalarına verilen roziglitazon ve pioglitazon etken maddeli ilaçlar da CRP değerinin düşmesini sağlayabilmektedir.

* Akdeniz diyeti uygulayın: Zeytinyağı, balık, meyve – sebze ve bitki tohumları açısından zengin beslenin.

* Zengin C vitamini içeriği olan gıdalar tüketin. C vitamini destekleri alabilirsiniz.

* Lifli beslenin.

* Az miktarda bitter (siyah) çikolata tüketin. En az 70% kakao içermesine dikkat edin.

* İşlenmiş ve hazır gıdalardan uzak durun.

* Doymuş yağlardan, yüksek kalorili gıdalardan, basit şekerlerden kaçının.

CRP DÜŞÜKLÜĞÜ NE ANLAMA GELİR?

Kanda CRP düşüklüğü çoğu zaman sağlıklı bir bünyeye sahip olunduğu anlamına gelir. Bakteri veya virüs kaynaklı herhangi bir iltihabın olmadığı sonucu çıkarılabilir. Teşhisi konulmuş herhangi bir hastalığın gerilediği veya aktif halde olmadığı anlamına gelebilir. Egzersiz, fazla kilolardan kurtulmak, stressiz bir yaşam gibi sağlıklı koşullar CRP değerinin düşük olmasını sağlarlar. Statin, niyasin ve fibrat ilaçların kullanımı da CRP düşüklüğüne neden olabilir.

MCH nedir? Kan tahlilinde MCH değeri düşüklüğü ve yüksekliği anlamı…

MPV nedir? MPV düşüklüğü ve yüksekliği ne anlama gelir?

MCV değeri nedir? MCV kan tahlili düşüklüğü ve yüksekliği

PDW testi nedir? PDW düşüklüğü ve yüksekliği ne anlama gelir?

RDW nedir? RDW yüksekliği ve düşüklüğü neden olur? Tedavisi…

KAYNAK : Haber7