Anayasa Mahkemesinden CHP’nin başvurusuna ret

Anayasa Mahkemesi (AYM), CHP’nin Askerlik Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un bazı maddelerinin iptali istemiyle yaptığı başvuruyu reddetti.

CHP, söz konusu kanunun 3. maddesinde, “kimlik kartının kaybedilmesi durumunda yenisinin çıkarılması için tahsil edilecek değerli kağıt bedellerinin arttırılmasının öngörüldüğü”, 6. maddesinde “maliyet artışlarının karşılanmasında devlet ile sözleşme ilişkisi içinde bulunmayan özel yer altı maden işletmelerine yapılacak ödemelerin kriterlerinin yasa ile belirlenmesi yerine bu konuda idareye yetki verildiği” ve 19. maddesinde “Doğrudan ve dolaylı olarak kamu payı yüzde 50’den az olan şirketler ile bunların iştirak ve bağlı ortaklıklarının Sayıştay denetiminin, münhasıran kendisine sunulan bağımsız denetim raporlarını esas alarak hazırlayacağı raporu TBMM’ye sunması ile sınırlandırıldığı” iddiasıyla, AYM’ye başvurmuştu.

Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanan karara göre, Yüksek Mahkeme, CHP’nin başvurusunu, “Anayasa’ya aykırılık olmadığı” gerekçesiyle reddetti.

“Değerli Kağıtlar Tablosu”nda yapılan değişiklikle, kanuni bildirim süresi dışında doğum veya değiştirme nedeniyle düzenlenen kimlik kartı bedelinin 15 lira, kayıp nedeniyle düzenlenen kimlik bedelinin ise 30 lira olarak belirlendiği hatırlatılan kararda, kimlik kartı düzenlenmesi karşılığında bedel alınmasının öngörülmesinde, Anayasa’ya aykırı bir yön bulunmadığı kaydedildi.

Kimlik kartlarının kaybolmamasına daha fazla dikkat ve özen gösterilmesi için kayıp bedelinin yüksek tutulduğuna dikkat çekilen kararda, kanun koyucunun, kimlik kartlarının kaybının önüne geçmek amacıyla fazla bedel alınmasını öngörmesinin, haklı bir nedene dayandığı ve kamu yararına hizmet ettiği vurgulandı.

Ödeme imkanı olmayan vatandaşların mağdur olmamaları için gereken önlemlerin kanun koyucu tarafından alındığı belirtilen kararda, kanunun 3. madesine ilişkin yapılan itiraz reddedildi.

“Bazı konuların düzenlenmesi idareye bırakılabilir”
Yüksek Mahkemenin 6. maddeye ilişkin kararında ise “Yasama organı gerektiğinde sınırlarını belirlemek koşuluyla bazı konuların düzenlenmesini idareye bırakabilir. Buna göre, ekonomik, teknik veya benzeri alanlarda temel kurallar belirlendikten sonra ayrıntıların düzenlenmesinin idareye bırakılması, yasama yetkisinin devri olarak nitelendirilemez.” ifadesine yer verildi.

Maliyet artışlarının karşılanmasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesinin teknik ve uzmanlık gerektiren işlerden olduğu belirtilen kararda, bu bağlamda, kurulda temel ilkeler ve sınırlar gösterildikten sonra, ayrıntı ve uzmanlık gerektiren hususları düzenleme yetkisinin yürütmeye verilmesinde, Anayasa’ya aykırı bir yön bulunmadığı kaydedildi.

AYM, söz konusu kanunun 19. maddesine ilişkin yapılan itirazı da reddederek, “Anayasa’da belirtilenlerin dışında kalan ve kuralda ifade edilen kuruluşların denetiminin, ilgili mevzuatı uyarınca düzenlenen ve Sayıştay’a gönderilecek olan bağımsız denetim raporlarının esas alınarak yapılacağının ve Sayıştay’ın münhasıran kendisine sunulan bağımsız denetim raporlarını esas alarak hazırlayacağı raporu TBMM’ye sunacağının hükme bağlanmasında, Anayasa’nın 160. maddesine aykırı yön bulunmamaktadır.” değerlendirmesinde bulunuldu.

CHP’ye Anayasa Mahkemesi’nden ’30 lira’ yanıtı

Aralarında Levent Gök, Engin Altay ve Özgür Özel’in de bulunduğu 118 CHP’li milletvekili yeni kimlik kartlarının kaybedilmesini durumundan vatandaştan yeni kimlik kartı için alınacak 30 liranın iptalini istedi ve konuyu Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı. CHP’li vekiller, dava dilekçesinde iptal taleplerinin gerekçesi olarak, “Kimlik kartının kaybında sahibinin kusurunun bulunmadığı hallerin olabileceği, bu nedenle kayıp halinde kimlik kartı talep eden kişiye kanuni bildirim süresi dışında doğumunun bildirilmesi ve değiştirme gibi kusurluluğun söz konusu olduğu diğer durumlara göre daha fazla ceza ödeme yükümlülüğünün yüklenmesinin kusurlu sorumluluk, ölçülülük ve hakkaniyet ilkeleriyle bağdaşmadığı, kimlik kartının kaybının hırsızlık veya yağma gibi bir suç nedeniyle gerçekleşmesi halinde suça konu eylemi gerçekleştiren fail kusurlu olduğu halde kimlik kartı elinden alınan kişinin daha fazla ceza ödemek suretiyle suç ve cezaların şahsiliği ilkesini ihlal ettiği belirtilerek Anayasa’nın 2. ve 38. maddelerine aykırı olduğu ileri sürüldü” ifadelerini kullandı.”BU BİR ÖNLEMBAKIMA MUHTAÇ VATANDAŞ MAĞDUR EDİLMEYECEK”Anayasa Mahkemesi’nin vekillere yanıtı şu şekilde oldu: “Tüm hukuki işlemlerde kullanılması mümkün olan kimlik kartının kaybı ile oluşabilecek kamu zararı, doğumun kanuni süre sonrasında bildirilmesi veya kimlik kartının değiştirilmesi nedeniyle ortaya çıkabilecek kamu zararına göre daha fazla olduğundan kayıp nedeniyle düzenlenecek kimlik kartı için diğer hallere göre daha fazla miktarda bedel alınması öngörülmüştür. Bu suretle kimlik kaybına engel olunması için gereken dikkat ve özenin gösterilmesinin sağlanması amaçlanmıştır. Bu nedenle, kanun koyucunun kimlik kartının kaybının önüne geçmek amacıyla farklı önlemler ve bu bağlamda diğer hallere göre daha fazla bedel alınmasını öngörmesi haklı bir nedene dayanmakta ve bu kamu yararına hizmet etmektedir. Kuralda Anayasa’nın ölçülülük ilkesine aykırı bir yön bulunmamaktadır. Korunmaya, bakıma, yardıma ihtiyacı olan çocuk, engelli ve yaşlılar ile sosyal hizmetlere ihtiyacı olan kişilerin bedel ödemeyeceği hükme bağlanmıştır. Bu vatandaşların mağdur olmamaları için gereken önlem de kanun koyucu tarafından alınmıştır. Dava konusu kuralda öngörülen “30 liralık” meblağ idari veya adli ceza niteliğinde değildir. Bu nedenle de iptal talebinin reddi gerekir”Anayasa Mahkemesi davada kimlik kartlarının kaybının halinde alınacak 30 liranın Anayasa’ya aykırı olmadığına ve iptal talebinin reddine karar verdi.

KAYNAK : Yenişafak